Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 145: Ὄχι ἄλλη ἀναμονή


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 145
 
Στό χθεσινό μας Γράμμα ἐκδηλώναμε τήν χαρά μας πού ὁ πρύτανης τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν ἐπέτυχε νά μήν μποροῦν νά εἰσβάλλουν στήν Πρυτανία αὐτοί πού ἔρχονται γιά νά κάνουν φασαρία. Καί λέγαμε, ὅτι εἶναι κρῖμα νά ἐπιβαρύνεται τό Πανεπιστήμιο μέ τήν δαπάνη τῆς πληρωμῆς ἰδιωτικῶν σεκιουριτάδων γιά τόν ἔλεγχο στήν πόρτα.
Τήν ἴδια ὥρα πού στέλναμε τό Γράμμα, ἔκανε καινούργια ἔξαλλη εἰσβολή μιά ὁμάδα 40 δῆθεν συνδικαλιστικῶν ἐκπροσώπων τῶν φοιτητῶν στήν αἴθουσα τῆς Συγκλήτου λέγοντας ὅτι θέλουν νά μετάσχουν στήν συνεδρίασή της! Ἔβρισαν χυδαῖα τόν κ. Φορτσάκη, κλείνοντας τίς πόρτες ἐμποδίζοντάς τον νά φύγη, προκειμένου νά συνεχίσουν τίς ὑβρεολογίες τους.
Ὁ κ. Φορτσάκης δήλωσε, ὅτι θά λάβη τά ἀναγκαῖα μέτρα, καλῶντας στήν ἀνάγκη καί τήν ἀστυνομία. Περιττή ἦταν ἡ προσθήκη τοῦ δυνητικοῦ ὅρου τῆς πρόσκλησής της. Οἱ μπαχαλάκηδες δέν πρόκειται νά σταματήσουν τίς εἰσβολές τους. Ἡ Ἑλληνική Ἀστυνομία πρέπει νά φυλάσσει πλέον μόνιμα τό κεντρικό κτίριο τοῦ Πανεπιστημίου.

Πέμπτη 30 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 144: Πανεπιστημιακά


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 144
 
Μοιάζει μέ καλαμποῦρι ὅτι ἕνα πανεπιστήμιο γιόρτασε χθές τήν πεντηκονταετηρίδα του, ὄχι στίς ἐγκαταστάσεις του, ἀλλά σέ ξενοδοχεῖο ὅπως μαθαίνουμε ἀπό τόν Τύπο. Στό Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων, ἐνῶ ἐπρόκειτο νά ἑορτασθῆ ἡ ἐπέτειος μέ τήν ἁρμόζουσα τελετή, μέ ἐπιστημονική ἡμερίδα, μέ ξεναγήσεις τῶν προσκεκλημένων, πού εἶχαν φθάσει ἀπό ὅλα τά ἄλλα πανεπιστήμια τῆς χώρας, στίς συλλογές ζωγραφικῶν πινάκων, χαρτῶν κλπ πού εἶχαν εἰσκομίσει οἱ καθηγητές αὐτοῦ τοῦ πανεπιστημίου, μεταφέρθηκε σέ ξενοδοχεῖο ὁ ἑορτασμός. Ἀπό ἡμέρες εἶχε φημολογηθῆ, ὅτι στίς ἐκδηλώσεις μέσα στό πανεπιστήμιο κάποιες φοιτητικές παρατάξεις θά ἔκαναν τήν «διαμαρτυρία» τους καί τό πρωϊ τό συνεδριακό κέντρο εἶχε γεμίσει συνθήματα κατά τῶν πρυτανικῶν ἀρχῶν καί τοῦ Συμβουλίου, ἐπιβεβαιώνοντας τήν φήμη, ὅτι θά γίνονταν «διαμαρτυρίες».
Στήν Ἀθήνα κάποιοι καθηγητές διδάσκουν σέ πάρκα γιατί τά ἀμφιθέατρα τελοῦν ὑπό κατάληψη. Ἀλλά ὁ χειμώνας βρίσκεται ἐπί θύρας.
Ὁ Πρύτανης τοῦ ΕΚΠΑ κ. Φορτσάκης ἐπέτυχε νά μήν εἰσβάλλουν στήν πρυτανία, αὐτοί πού ἔρχονται γιά φασαρίες, ἀλλά εἶναι κρῖμα γιά ἔλεγχο τῆς εἰσόδου νά ἐπιβαρύνεται τό πανεπιστήμιο μέ τήν ἀμοιβή ἰδιωτικῶν σεκιουριτάδων.
Τά πανεπιστήμια τῆς χώρας ἀνήκουν στόν λαό της καί ἡ ἀπρόσκοπτη λειτουργία τους πρέπει νά διασφαλίζεται ἀπό τήν ἀστυνομία της. Τά περί ἀκαδημαϊκοῦ ἀσύλου ἀποτελοῦν πλέον κουραφέξαλα.

Γράμμα 143: Ἐπιστροφή στήν καθημερινότητα


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 143
 
Ἡ μαγεία τῆς χθεσινῆς ἡμέρας τελείωσε. Ἄς ἐλπίσουμε ὅτι θά ἐπανέλθη στίς 25 Μαρτίου.
Ξαναγυρίσαμε στά σκληρά προβλήματα. Τήν οἰκονομία πού δέν ἀνακάμπτει, τίς ἀπεργίες πού τραυματίζουν τήν παραγωγή, τούς καυγάδες τῶν κομμάτων στά κεφαλαιώδη θέματα ἀλλά καί στά ἐλάχιστα.
Εἶναι καιρός γιά μιά ἀνάλυση τοῦ πατριωτισμοῦ καί τῆς πολιτικῆς σκέψης σ’αὐτήν τήν χώρα.

Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 142: Ἡ παρέλαση


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 142
 
Κάτω ἀπό τά μαῦρα σύννεφα πού βρισκόμαστε, εἴχαμε τήν ἀνάγκη μιᾶς φωτεινῆς ἀκτίνας. Πολλοί πού ἀνοίξαμε τήν τηλεόρασή μας γιά νά δοῦμε τήν καθιερωμένη παρέλαση τῆς 28ης Ὀκτωβρίου στήν Θεσσαλονίκη, τό κάναμε φοβούμενοι, ὅτι οἱ δυσάρεστες ἐντυπώσεις θά ὑπερκαλύψουν τίς εὐχάριστες, ὅπως συνέβαινε τά τελευταῖα χρόνια.
Στήν ἐφετινή παρέλαση θριάμβευσε τό θετικό στοιχεῖο. Ἦταν μεγάλη εὐχαρίστηση νά βλέπεις τά πολυάριθμα θεσσαλονικιά σωματεῖα μέ τίς γιορτινές στολές τους καί τίς τοπικές ἐνδυμασίες τῶν τόπων τῆς καταγωγῆς τους νά βαδίζουν μέ ἔκδηλη τήν αἰσιοδοξία γιά τό μέλλον.
Ὁ τηλεπαρουσιαστής δέν ἐπανέλαβε τίς μεγαλόστομες μπαροῦφες τῶν προηγουμένων ἐτῶν, ὅτι συντρίβουμε κάθε ἐχθρό, γιατί ὑπήρξαμε πάντα ἀκατανίκητοι κλπ. Ἔδινε πολύ ἁπλᾶ τήν ταυτότητα τῶν σωματείων πού παρήλαυναν καί τά στοιχεῖα καί τίς ἀποστολές τῶν στρατιωτικῶν τμημάτων πού ἀκολούθησαν στήν παρέλαση. Παρ’ὅλο πού ὁ ἐπετειακός χαρακτήρας τῆς ἡμέρας σήκωνε τήν ὑπερτίμηση τοῦ ἀποτελέσματός της, οἱ ὑπερβολές του ἦταν περιορισμένες.
Τά στρατιωτικά τμήματα κινήθηκαν μέ θαυμαστή ἀκρίβεια. Χωρίς κανένα λάθος στίς ἀλλαγές κατεύθυνσης. Τό ὑπερσύγχρονο ἀεροπλάνο, πού ἔκανε μετά τήν παρέλαση ἐπίδειξη τῶν δυνατοτήτων του, ἦταν ἐντυπωσιακό. Ἀλλά καί ὁ πιλότος του, ὅταν κλήθηκε ἀπό τήν θέση του νά ἀπευθύνη ἕναν χαιρετισμό σ’αὐτούς πού εἶδαν τήν ἐπίδειξη, μᾶς εὐχαρίστησε σεμνά γιά τήν παρακολούθησή της καί μᾶς εὐχήθηκε γιά τήν γιορτή.
Ὅλα πῆγαν καλά αὐτήν τήν ἡμέρα καί συμφωνοῦμε μέ τόν ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης κ. Ἄνθιμο, ὅτι ὑπῆρξε ἡ καλλίτερη ἀπό ὅλες τίς ἐκεῖ παρελάσεις πού θυμόμαστε.
Ὁ κ. Ἀβραμόπουλος, πού θά ἐγκαταλείψη ἐντός τῶν ἡμερῶν τό ὑπουργεῖο του γιά νά ἀναλάβη τήν θέση του στήν Εὐρωπαϊκή Ἐπιτροπή, πρέπει νά ὁμολογήσουμε ὅτι ἔχει κάνει στίς ἔνοπλες δυνάμεις καλή δουλειά.
Ὁ κ. Παπούλιας ἔδειξε γιά μιά ἀκόμη φορά τήν ἀφοσίωση του στό καθῆκον. Παρά τά 85 χρονάκια του, ὑπερέβαλε ὅλους τούς ἐπισήμους σέ διάρκεια ὀρθοστασίας γιά νά τιμᾶ τούς παρελαύνοντες. Εἶναι κρῖμα πού τό Σύνταγμα ἀποκλείει τήν ἐπανεκλογή του.
Χειρότερο κρῖμα ἦταν ἡ ἀπουσία τῆς ἀντιπολίτευσης. Ἔστω καί στά πεζοδρόμια. Σέ μιά τέτοια γιορτή ἡ κατάδειξη ἐθνικῆς ἑνότητας ἦταν ἐπιβεβλημένη.

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 141: Ἡ μεγάλη ἐπέτειος


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 141
 
Αὔριο πού θά γιορτάσουμε τήν νικηφόρο ἀντίστασή μας κατά τοῦ Φασισμοῦ, ἡ ὁποία ὁδήγησε στήν ἀπελευθέρωση ἀπό τά νύχια του ὅλων τῶν λαῶν, ἡ σκέψη μας θά πάη μέ θλίψη στήν ἀναγέννηση τοῦ Φασισμοῦ σέ πολλές γωνιές τῆς γῆς.
Ἐπικεντρωνόμαστε στό Κομπάνι, ὅπου οἱ Κοῦρδοι βρίσκονται πολιορκημένοι ἀπό τούς φασίστες τῆς ISIS καί κινδυνεύουν νά ἐξοντωθοῦν. Οἱ ἐλεύθεροι λαοί δέν προσφέρουν τίς ἀναγκαῖες θυσίες γιά νά τούς σώσουν.

Γράμμα 140: Ξεμπάζωμα


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 140
 
Οἱ καταστροφές ἀπό τήν νεροποντή τῆς Παρασκευῆς εἶναι μεγαλύτερες ἀπό ὅ,τι εἴχαμε ὑποθέσει στό Γράμμα μας ὑπ’ἀριθμ 139. Ἀνθρώπινα θύματα δέν εἴχαμε αὐτήν τήν φορά χάρις καί στήν ἄμεση ἐπέμβαση τῆς Πυροσβεστικῆς Ὑπηρεσίας, πού ἀπεγκλώβιζε ἐκείνους πού δέν μποροῦσαν νά βγοῦν ἀπό τά πλημμυρισμένα ὑπόγεια.
Τά αὐτοκίνητα ὅμως, πού τό ρεῦμα τοῦ νεροῦ τά ἔκαναν νά τσουγκρίζουν τό ἕνα μέ τό ἄλλο ἤ τά ἀνέτρεψαν κλπ, τά σπίτια πού γκρεμίστηκαν, οἱ οἰκοσκευές πού χάθηκαν, ἀντιπροσωπεύουν ἕνα ποσόν ἀστρονομικό γιά τήν χώρα μας. Ὁ κ. Σαμαρᾶς διέταξε νά ἀρχίση ἀπό αὔριο ἡ καταβολή ἀποζημιώσεων, ἀλλά σέ σχέση μέ τήν ζημία αὐτές θά εἶναι σταγονίδια.
Ἡ καταστροφή ἀπό τήν πλημμύρια θά ἦταν πολύ μικρότερη, ἄν δέν ἦταν μπαζωμένοι οἱ περί τούς 20 παλαιοί χείμαρροι τοῦ λεκανοπεδίου. Ἀπό σκουπίδια πού πετάγονταν ἐκεῖ, ἀπό τήν αὐθαίρετη ἐπέκταση τῶν γειτονικῶν κτιρίων. Ὁ κ. Καμίνης καί οἱ ἄλλοι δήμαρχοι φέρουν μεγάλη εὐθύνη γιά τήν ἀνοχή αὐτῆς τῆς κατάστασης ἀλλά αὐτό δέν εἶναι τό ζήτημα.
Τώρα ἐπιβάλλεται νά γίνη μέ τήν μεγαλύτερη δυνατόν ταχύτητα ἡ ἀποκατάσταση τῶν παλαιῶν χειμάρρων.

Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 139: Ἡ χθεσινή μέρα


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 139
 
Ἡ καταστροφή τῶν κλιματικῶν συνθηκῶν εἶναι δεδομένη. Καί ἐνόσω ἡ ἀνθρωπότητα ὀλιγωρεῖ νά πάρη μέτρα πού νά περιορίσουν τούς ρύπους στήν ἀτμόσφαιρα, τήν αὔξηση τῆς θερμότητας τῆς ἐπιφάνειας τῆς γῆς κ.λπ. ἡ κατάσταση θά χειροτερεύει.
Ἡ χθεσινή μέρα ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Καταταλαιπώρησε τόν πληθυσμό τῆς Ἀθήνας, ἔκανε ζημιές καί προκάλεσε ἀρρώστειες. Τά ἀντιπλημμυρικά μέτρα πού ἔχουμε λάβει εἶναι ἀνεπαρκῆ. (Ἐδῶ πού τά λέμε πάντα ὑπολείπονταν τῶν ἀπαιτουμένων.)
Τώρα ἐπιβάλλεται νά δημιουργηθῆ ἀποχετευτικό δίκτυο πού νά λειτουργεῖ ἀποτελεσματικά καί σέ βροχοπτώσεις πολλαπλάσιες ἀπό τήν χθεσινή.

Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 138: Βάρβαρος


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 138
 
Ἐπί χρόνια ἡ γειτόνισσα μᾶς ἔλεγε, ὅτι στήν Κύπρο ὑπάρχουν δύο κράτη. Τό Βόρειο τῶν Τουρκοκυπρίων καί τό Νότιο τῶν Ἑλληνοκυπρίων, καί νά τό πάρουμε ἀπόφαση. Μιλώντας γιά τήν Κυπριακή Δημοκρατία δέν τήν ἀποκαλοῦσε μέ τό ὄνομά της πού ἰσχύει σέ ὅλο τόν κόσμο, ἀλλά Νότια Κύπρο.
Ὅταν ὅμως πρίν ἀπό μερικές ἡμέρες ἡ Κυπριακή Δημοκρατία ἄρχισε μέσω μιᾶς ἐξειδικευμένης ξένης ἑταιρείας νά κάνη γεωτρήσεις στήν ΑΟΖ πού βρίσκεται στόν νότο της, γιά τήν ἀνεύρεση ὑδρογονανθράκων, ἡ Ἄγκυρα ἔστειλε καί δικό της πλοῖο (πού πολύ σωστά τό ὀνομάζει Βάρβαρος εἰς μνήμην τοῦ πειρατοῦ-ναυάρχου της Μπαρμπαρόσσα) νά κάνει στό ἴδιο ¨οἰκόπεδο¨ ἔρευνες σεισμικές. Κατόπιν ἔστειλε γιά τόν ἴδιο σκοπό ἕνα δεύτερο πλοῖο, καί μία φρεγάτα νά παρακολουθῆ ἐξ ἀποστάσεως τό γεωτρύπανο τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας.
Τό νά χτυπήση ἡ φρεγάτα τό γεωτρύπανο ἀποτρέπει ἡ σύμπραξη τοῦ Ἰσραήλ μέ τήν Κυπριακή Δημοκρατία στήν ἀναζήτηση ὑδρογονανθράκων μέ στόχο τήν ἀπό κοινοῦ ἐκμετάλλευσή των. Διότι πόλεμο μέ τό Ἰσραήλ δέν ἀντέχει ἡ Τουρκία.
Ἡ Κυπριακή Δημοκρατία καί ἡ Ἑλλάς ἀντί νά ζητοῦν ἀπό τούς εὐρωπαίους ἑταίρους μας νά βγάλουν ψηφίσματα πού νά καταδικάζουν τήν συμπεριφορά τῶν Τούρκων, πολύ καλλίτερα θά ἦταν νά προβάλουν ἕνα ὁριστικό βέτο στό ἄνοιγμα καί τό κλείσιμο τῶν φακέλων τῆς ἔνταξης τῆς Τουρκίας στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση.

Γράμμα 137: Ὄχι στήν ἀσυλία τῶν τραμπούκων


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 137
 
Ἀπαίσια ἦταν ἡ εἰκόνα τῆς ἐξύβρισης τοῦ πρύτανη κ. Φορτσάκη στό γραφεῖο του ἀπό μπουλούκι ὑποτιθεμένων φοιτητῶν, πού εἴδαμε χθές στήν τηλεόραση. Τό ἀποκορύφωμα της ἦταν ἡ τοποθέτηση ἑνός πανώ πίσω ἀπό τόν πρύτανη μέ τό σύνθημα «Ψωμί-Παιδεία-Ἐλευθερία», γιά νά παραπέμπει στήν ἐξέγερση στό Πολυτεχνεῖο τό 1973. Ἐπρόκειτο περί πολυδιάστατου θράσους. Δέν ἔχουμε δικτατορία σήμερα. Καί κανείς δέν ἐμποδίζεται νά σπουδάση, εἶναι ἡ φυγοπονία ἐκείνη πού ἔκανε τούς εἰσβολεῖς στό πρυτανικό γραφεῖο νά θέλουν νά γίνουν πτυχιοῦχοι χωρίς νά κουραστοῦν νά σπουδάσουν. Καί οἱ κοπτόμενοι γιά τήν παιδεία ἔχουν κατ’ἐπανάληψη καταστρέψει (ἤ λεηλατήσει) τίς δαπανηρές συσκευές πού χρησιμοποιεῖ τό Πανεπιστήμιο.
Ὁ κ. Φορτσάκης στό θλιβερό αὐτό περιστατικό ἔδειξε πάλι τήν εὐψυχία καί τήν σοβαρότητα πού τόν διακρίνει. Καί εἶναι ἄξιος θερμῶν συγχαρητηρίων. Ἀντί ὅμως νά προσπαθεῖ νά προφυλάσσει τό κτίριο τῆς πρυτανείας ἀπό τήν εἰσβολή τῶν ἀρνητῶν τῆς ἀκαδημαϊκῆς ἐλευθερίας μέ ἐπαγγελματίες σεκιουριτάδες δαπάναις τοῦ πανεπιστημιακοῦ προϋπολογισμοῦ, οἱ ὁποῖοι ἀποδείχθηκαν χθές τελείως ἀνεπαρκεῖς, γιατί νά μήν ζητήση ἀπό τήν κυβέρνηση τήν βοήθεια τῆς ἀστυνομίας; Τόσο στόν ἔλεγχο τῶν εἰσερχομένων, ὅσο καί στήν ἀποβολή καί παραπομπή στήν δικαιοσύνη ἐκείνων πού θά μποῦν δῆθεν γιά μία κανονική συναλλαγή καί θά προχωρήσουν σέ ἔκνομες πράξεις.
Τό ἀκαδημαϊκό ἄσυλο εἶχε θεσπισθῆ γιά τήν ἐλεύθερη διακίνηση τῶν ἰδεῶν καί δέν μπορεῖ νά χρησιμεύει στήν ἀσυλία τῶν τραμπούκων.

Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 136: Ἡ ληστεία τῆς Δικαστίνας


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 136
 
Ἡ κοινή γνώμη δέν ἔδωσε τήν σημασία πού ἔπρεπε στήν εἰσβολή τήν νύχτα τῆς προηγούμενης Τετάρτης στό διαμέρισμα μιᾶς ἐνενηντάχρονης συνταξιούχου δικαστικῆς λειτουργοῦ ἐπί τοῦ τρίτου ὀρόφου μιᾶς πολυκατοικίας στήν ὁδό Βασιλίσσης Σοφίας καί τήν ἁρπαγή 2 ἑκατομμυρίων εὐρώ πού φύλαγε σέ μετρητά στό ντουλάπι της. Τό θύμα δέν εἶχε τρόπο νά ἀντιδράση καί εἶδε τίς οἰκονομίες του νά ἐξαφανίζονται.
Ἀπό τήν ὅλη ὑπόθεση νομίζουμε, ὅτι πρέπει νά συναχθοῦν τά ἀκόλουθα συμπεράσματα:
1.    Ὅτι ἡ ἐγκληματικότητα ἔχει ἀνεβῆ σέ τρομακτικό ἐπίπεδο. Οἱ ληστές ἔχουν ἀποθρασυνθῆ καί ἡ μεταχείρισή τους ὅταν πιάνονται, εἶναι τόσο ἐπιεικής, πού δέν ἀποθαρρύνει ἄλλους ἀπό τό ἔγκλημα.
2.    Τά χρήματα εἶναι ἀσφαλέστερα στήν τράπεζα ἀπό ὅ,τι εἶναι σέ ἕνα σεντοῦκι, τουλάχιστον πρίν ὑπαχθοῦν οἱ τράπεζες στήν ἐξουσία τοῦ Τσίπρα.
3.    Οἱ ἐνενηντάχρονοι ἄν δέν διαθέτουν πιστόλι (τήν ἄδεια τῆς κατοχῆς του δέν θά ἔδινε ποτέ ἡ ἀστυνομία στήν Δικαστίνα λόγω τῆς ἡλικίας της) νά σφαλίζουν ἑρμητικά ἀπό μέσα τά παράθυρά τους.
4.    Ἡ ἀνάγκη τοῦ σφαλίσματος τῶν παραθύρων ἰσχύει καί γιά τούς νεώτερους καί μή κατόχους 2 ἑκατομμυρίων, γιατί ἡ εἰσβολή ληστῶν εἶναι πάντοτε μιά ἐπικίνδυνη περιπέτεια.

Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 135: Τό πανεπιστημιακό ἄσυλο


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 135
 
Ἡ κατοχύρωση τῆς ἐλευθερίας τῆς ἔκφρασης μέσα στούς πανεπιστημιακούς χώρους, ὅταν αὐτή ἦταν ἀνύπαρκτη στό ὑπόλοιπο κράτος, συνετέλεσε ἀποφασιστικά στήν ἀπόκτηση τῆς Δημοκρατίας στόν κόσμο.
Στήν Ἑλλάδα τῆς Μεταπολίτευσης, παρ’ὅλο πού ἡ Δημοκρατία ἦταν δεδομένη, τό πανεπιστημιακό ἄσυλο χρησιμοποιήθηκε γιά τήν κατάπνιξη τῆς φωνῆς τῶν ἀντιφρονούντων. Δυναμικές μειοψηφίες διέκοπταν ὅποτε ἤθελαν τό μάθημα, κατελάμβαναν πανεπιστημιακές αἴθουσες καί τίς μετέτρεπαν σέ ὁπλοστάσια καί ἀποθῆκες ναρκωτικῶν, ἔχτιζαν τίς πόρτες τῶν γραφείων τῶν καθηγητῶν πού δέν συμμορφώνονταν στίς ἐντολές τους. Ἐπιπλέον ἡ παρεμπόδιση τοῦ καθαρισμοῦ τῶν χώρων τούς ἔκανε βρωμερές ἑστίες μικροβίων.
Εὐτυχῶς ἔχει προκύψει μιά νέα φουρνιά πρυτάνεων πού ἀγωνίζονται νά βάλουν τάξη στήν λειτουργία τῶν πανεπιστημίων. Ἡ ἀντίδραση εἶναι μεγάλη καί ὑποστηρίζεται ἀπό βουλευτές πού ἐπιδιώκουν τήν παράλυση τοῦ κράτους. Ἡ κυβέρνηση ἔχει τήν ὑποχρέωση νά καλύψη καί δυναμικά ἄν χρειαστῆ τήν προσπάθεια τῶν πρυτάνεων, χωρίς νά σταματήση μπρός στό φάντασμα τοῦ πανεπιστημιακοῦ ἀσύλου.

Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 134: Πῶς μποροῦμε νά γλιτώσουμε ἀπό τόν Τσίπρα


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό. 134
 
Ἐκεῖνος πού δέν κυβερνᾶ, μπορεῖ εὔκολα νά ζωγραφίζει ἕναν παράδεισο γιά ὅταν θά ἔρθη στήν ἐξουσία. Αὐτός πού ἔχει τήν κυβέρνηση, διαχειρίζεται τήν πραγματικότητα μέ ὅλες τίς ἀρνητικές πλευρές της. Καί ἐπειδή ἡ σημερινή πραγματικότητα εἶναι ἄθλια, ἀνεβαίνει ἡ δημοτικότητα τοῦ Τσίπρα. Ἀναμένει λοιπόν ἡ κοινή γνώμη, ὅτι στίς ἑπόμενες ἐκλογές θά ἔρθη πρῶτο τό κόμμα του. Καί μέ τό ληστρικό bonus θά ἐγκαθιδρύση μιά πανίσχυρη κυβέρνηση πού θά ἀνοίξη τόν ἀσκό τοῦ Αἰόλου.
Τά ἀποτελέσματα τῶν δημοσκοπήσεων πού δημοσιεύθηκαν χθές, ἐπιβεβαίωσαν τό προβάδισμα τοῦ Σύριζα. Κατά τήν δημοσκόπηση πού δημοσίευσε ἡ ¨Καθημερινή¨ ἡ διαφορά μεταξύ Σύριζα καί Ν.Δ. εἶναι 7,5 μονάδες. Κατά τήν δημοσκόπηση πού δημοσίευσε τό ¨Βῆμα¨ ἡ διαφορά εἶναι 3,9 μονάδες.
Καί στίς δύο ὅμως περιπτώσεις Ν.Δ. καί ΠΑΣΟΚ σύν τό Ποτάμι, πού εἶναι δεδηλωμένο ἐναντίον τοῦ Σύριζα, ὑπερβαίνουν τό ποσοστό του στό ἐκλογικό σῶμα. Ἡ Ν.Δ. καί τό ΠΑΣΟΚ μποροῦν ἄριστα νά συγχωνευθοῦν, γιατί οἱ ἰδεολογικές τους διαφορές ἔχουν ἐξαφανισθῆ πρό πολλοῦ καί τά προγράμματά τους δέν ξεχωρίζουν στήν οὐσία. Τό Ποτάμι θά ἔχει μεγάλο ὄφελος συμπράττοντας ἐκλογικά μέ τό ἑνοποιημένο κόμα Ν.Δ. καί ΠΑΣΟΚ. Τό ΚΚΕ δέν θά συμπράξη μέ τό Σύριζα, διότι ἡ αὐτοτέλειά του εἶναι ἡ δικαιολογία γιά τήν συνέχιση τῆς ὕπαρξής του.
Μέ τά στοιχεῖα αὐτά θά ἀποκλειστῆ ἡ ἐπικράτηση τοῦ Σύριζα, πού κάθε μυαλωμένος πολίτης τήν ἀπεύχεται. Καί τότε θά ἔρθη ἡ ὥρα αὐτῶν πού διψοῦν ἀληθινά νά πάη μπροστά ὁ τόπος.

ΑΝΑΖΗΤΕΙΤΑΙ

 
Αναζητείται:
 
ἐκεῖνος ἤ ἐκείνη πού ἀπέστειλε μέ ταχυδρομική ἐπιταγή συνδρομή 20 ₠ χωρίς νά διευκρινίση ποιός ἤ ποιά εἶναι.
Στήν ἐπιταγή ἔγραψε, ὡς παραλήπτη τόν Ἀ. Δροσόπουλο, τόν ὑπεύθυνο τῆς Ἐφημερίδας, ὅπως ἔπρεπε. Ἀλλά ὡς ἀποστολέα ἀντί νά γράψη τό ὄνομά του, ἔγραψε πάλι τόν Δροσόπουλο. Τά ΕΛΤΑ παραλαμβάνοντας τό ποσόν τῆς συνδρομῆς κακῶς παρέλειψαν νά δοῦν τήν ἀνωμαλία στό ὄνομα τοῦ ἀποστολέα.
Ἔτσι ἀδυνατοῦμε νά κόψουμε τήν ἀπόδειξη γιά τήν εἴσπραξη τῆς συνδρομῆς, πρᾶγμα πού μπερδεύει τά βιβλία μας, τά ὁποῖα τηροῦμε μέ ἀπόλυτη ἀκρίβεια, καί νά στείλουμε καί τό εὐχαριστήριο γράμμα, στό ὁποῖο ἐπισυνάπτουμε τήν ἀπόδειξη.
Παρακαλοῦμε λοιπόν θερμῶς αὐτόν ἤ αὐτήν πού τήν ἔστειλε νά αὐτοαποκαλυφθῆ.

Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 133: Ἀλαμουντίν


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 133
 
Δέν ξέρουμε ἄν ἡ λιβανο-ἰρλανδή δικηγόρος εἶναι ἀκατανίκητη στήν ἐπιστήμη τῆς νομικῆς, ἀλλά στήν ἐπιστήμη τῶν δημοσίων σχέσεων μέ Ἄριστα τό 10 παίρνει 11.
Ἡ φύση βέβαια τήν ἔχει ἄφθονα προικίσει. Ἀλλά ἡ δρ. Ἀλαμουντίν ξέρει νά ἀξιοποιεῖ τά δῶρα της, τά γοητευτικά μάτια της καί τά καλλίγραμμα ἄκρα της.
Τό πρόβλημα εἶναι μέ τό συνεργεῖο τῶν βοηθῶν της. Ἄν ἐκείνη ἔχει τόσο συνεπαρθῆ μέ τό δίκιο μας γιά τά Μάρμαρα, πού ἔχει ἀφιλοκερδῶς ἀναλάβει τήν ὑπόθεση καί παραμελήσει τήν ὑπεράσπιση τῆς πατρίδας της ἀπό τήν περίπτυξη τῆς Τζιχάντ, ἐκεῖνοι πού τήν συνοδεύουν, δικηγόροι, μάγειροι, θαλαμηπόλοι κλπ κλπ εἶναι ἐπαγγελματίες πού πρέπει νά ἀμείβονται κανονικά. Μέ τίς ταρίφες πού ἰσχύουν στήν ὑψηλόβαθμη σφαῖρα στήν ὁποίαν κινοῦνται. Καί ἀεροπορικά εἰσιτήρια ὄχι τῆς τουριστικῆς θέσης.
Στό ἑλληνικό κράτος θά στοιχίσουν ἕνα κάρο λεφτά. Καί ἄν μέν ἡ κ. Ἀλαμουντίν κάνει νά λιώσουν οἱ ἀντιστάσεις τῶν ἐφόρων τοῦ Βρεττανικοῦ Μουσείου, χαλάλι τά λεφτά. Ἄν ὅμως δέν πᾶν τά Μάρμαρα στό μέγαρο τῆς ὁδοῦ Μακρυγιάννη, τό δημόσιο θά πάθη μεγάλη ζημιά καί οἱ ὑπουργοί θά κληθοῦν ἐνδεχομένως νά τήν ἀποκαταστήσουν. Δέν θά ἦταν καλό νά κάνουν τώρα ἕνα συμβόλαιο μέ μιά ἀσφαλιστική ἑταιρεία;

Γράμμα 132: Ὑπ’ ὄψιν τοῦ κ. Βορίδη


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 132

Συνεργάτης μας, παρότι βρίσκεται πολύ πιό κοντά στα νιᾶτα παρά στά γηρατιά, εἶχε τήν μεγάλη κακοτυχία νά προσβληθῆ ἀπό τήν σκλήρυνση κατά πλάκας. Τήν ἀντιπαλεύει σθεναρά γιά νά τήν σταματήση, ἀλλά ἡ βάδισή του δέν εἶναι εὔκολη καί τό ἀνέβασμα καί τό κατέβασμα μιᾶς σκάλας τοῦ εἶναι ἐπίπονο.
Πῆγε προχθές στόν Εὐαγγελισμό γιά νά πάρη τήν συνταγή, πού λειτουργεῖ ὡς διατακτική, τῶν ἐνέσεων πού κάνει κάθε μήνα. Ἄλλοτε ἦταν ὑποχρεωμένος νά πηγαίνει κάθε μήνα γιά νά τοῦ δώσουν τήν συνταγή. Μετά ὁρίστηκε, ὅτι μπορεῖ νά παίρνει τήν συνταγή γιά ἕνα τρίμηνο, ἀλλά τίς ἐνέσεις πρέπει νά τίς προμηθεύεται κάθε μήνα. Ἐκ παραλλήλου ἴσχυσε ἡ δυνατότητα νά παίρνεις τήν συνταγή γιά ἕνα δίμηνο καί νά προμηθεύεσαι κατόπιν μονοκοπανιᾶ τίς ἐνέσεις καί νά γλιτώνεις δύο ὀρθοστασίες καί τήν ἀναμονές. Τήν λύση αὐτή προτίμησε ὁ φίλος μας.
Γιά νά πάρη τήν συνταγή ἐπειδή ἡ ἁρμόδια ὑπηρεσία εἶναι στό ὑπόγειο τοῦ παλαιοῦ κτιρίου τοῦ Εὐαγγελισμοῦ στό ὁποῖο δέν πάει ἀσανσέρ, κατέβηκε καί ἀνέβηκε μέ τά πόδια τίς σκάλες, ἀφοῦ προηγουμένως εἶχε κάνει τήν οὐρά, στό ἀπάνω πάτωμα, γιά νά βγάλη εἰσιτήριο. Ἀλλά ἐκεῖ ἔμαθε, ὅτι ἡ διαδικασία εἶχε πάλι ἀλλάξει καί θά ἔπρεπε νά πάη στήν Πολυκλινική ἐπί τῆς ὁδοῦ Πειραιῶς γιά νά παραλάβη τήν συνταγή. Ἡ γιατρός τῆς Πολυκλινικῆς τοῦ ἔδωσε τήν συνταγή, ἀλλά τοῦ εἶπε, ὅτι τίς ἐνέσεις δέν θά μποροῦσε νά παραλάβη ἀπό τό γειτονικό φαρμακεῖο τοῦ ΕΟΠΠΥ στήν ὁδό Ἁγ. Κωνσταντίνου.
Τό σύστημα εἶχε μεταβληθῆ καί τίς ἐνέσεις χορηγοῦσαν τρία ἄλλα φαρμακεῖα. Ἕνα στό Μαροῦσι, ἄλλο στόν Πειραιᾶ καί ἕνα τρίτο στήν Καλλιθέα. Προτίμησε τό φαρμακεῖο στήν Καλλιθέα, γιατί ἦταν τό κοντινότερο καί ὑπέστη τό ἀνεβοκατέβασμα τῆς κλίμακας τοῦ μετρό στήν Ὁμόνοια καί τοῦ σταθμοῦ στήν Καλλιθέα γιά νά πάη στήν ὁδό Δαβάκη, ὅπου εἶναι τό φαρμακεῖο τοῦ ΕΟΠΠΥ πού δίνει τίς ἐνέσεις. Εὐτυχῶς τό πρόφτασε ἀνοικτό, διότι κλείνει στίς 2.00.
Ἡ περιπέτεια αὐτή τόν ὑποχρέωσε νά πάρη ἄδεια ἀπό τήν δουλειά του καί τοῦ πῆρε ἀπό τίς 10 τό πρωϊ μέχρι τίς 1.30΄ τό ἀπομεσήμερο. Σέ δύο μῆνες θά ἐπαναλάβη τά ἴδια, ἄν δέν ἀλλάξη πάλι ἡ διαδικασία.
Παραμένει τό ἐρώτημα πῶς ὁ ὑπουργός Ὑγείας κ. Βορίδης καταφέρνει νά κάνει τόσο περίπλοκα, πράγματα τόσο ἁπλᾶ. Τουλάχιστον ἄς παρέμενε ἁρμόδιο τό φαρμακεῖο τοῦ ΕΟΠΠΥ (τό ὁποῖο ἔχει ἐπικεντρωθῆ σέ ἄλλες συνταγές) στήν Ἁγ. Κωνσταντίνου πού εἶναι δίπλα στήν Πειραιῶς. Ἄς συνειδητοποιήσει ὁ κ. ὑπουργός ὅτι τό ζήτημα ἀφορᾶ ἄτομα μέ κινητικά προβλήματα.

ΑΡΗΣ ΓΚΡΙΝΙΑΡΗΣ: Χούντα που χρειάζονται

("Εφημερίδα του Κ.Σ.Μ."/τεύχος 173/Αύγουστος 2014)
 
Πολλές φορές οι μεγαλύτεροι σε ηλικία οικτίρουν τους νεότερούς τους για συμπεριφορές που χαρακτηρίζονται από ανυπομονησία, βιασύνη, έφεση σε δυστροπία για το παραμικρό, έλλειψη ανοχής και αντοχής σε αντιξοότητες ή δυσάρεστες καταστάσεις… Η συνηθέστερη αντίδραση είναι να υπογραμμίζουν τι συνεπαγόταν μια κατάσταση που δεν έζησαν οι καλομαθημένοι επίγονοί των και να τους απειλούν: «Ε, ρε μια κατοχή σας χρειάζεται!» ή κάτι ανάλογο.
Η αλήθεια είναι ότι ποτέ δεν κατάλαβα γιατί οι νεότερες γενιές πρέπει, σώνει και καλά, να τραβήξουν ότι και οι παλιότερες για να μην γκρινιάζουν για το παρόν ή να μουτρώνουν εξαιτίας του. Άρχισα να αμφιβάλλω για την ορθότητα της άποψής μου διαβάζοντας τις αποστροφές νέων (κυρίως αλλ’όχι μόνον) ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών για την σημερινή κατάσταση της χώρας.
«Έχουμε Δημοκρατία με χουντικούς αστυνομικούς, χουντικούς πολιτικούς, χουντικές συμπεριφορές.» διατείνεται ο μουσικός Αλκίνοος Ιωαννίδης. «Γιαυτό και κάτι υποψιασμένοι πιτσιρικάδες έγραψαν πρόσφατα με spray σ’ένα τοίχο στην Πατησίων: ΤΟΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΙΧΑΜΕ ΝΑ ΔΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗ ΧΟΥΝΤΑ», γράφει ο μποέμ τραγουδοποιός (όπως αυτοαποκαλείται) Παντελής Αμπαζής. «Οι νεοναζί που κάνουν τους αντικαθεστωτικούς και οι νεοναζί που κυβερνούν δεν έχουν καμία διαφορά ούτε στη μούρη ούτε στα μυαλά.», ισχυρίζεται ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης. «Αυτοί που μας κυβερνάνε είναι προδότες. Κανονικά αυτοί έπρεπε να περάσουν από το δικαστήριο εγκλημάτων πολέμου εν καιρώ ειρήνης. Μεγαλύτερη βία με το να πτωχεύσεις ένα λαό σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα δεν υπάρχει. Τι άλλο χρειάζεται για να σε πουν εγκληματία;», αποφαίνεται ο γερόλυκος του ελληνικού ροκ Δημήτρης Πουλικάκος και απαντά «Μπορώ να σου πω ότι είναι χειρότερη. Αυτή η χούντα είναι ύπουλη γιατί έχει μια επίφαση δημοκρατίας, κράτους δικαίου.» σε ερώτηση αν η σημερινή κατάσταση μοιάζει με τη χούντα.
Για πολλά μπορούν να μέμφονται τους κυβερνώντες. Άλλ’όχι και για “χούντα”. Το ότι μπορούν να λένε ασύστολα και ατιμωρητί ό,τι θένε τους διαψεύδει. Οι περισσότεροι, όμως, είτε νομίζουν ότι “χούντα” είναι όποιος δεν τους αφήνει να κάνουν ό,τι θέλουν ή δεν κυβερνά όπως επιθυμούν είτε, κυρίως, δεν έχουν ζήσει τη χουντική περίοδο για να έχουν εμπειρίες από πρώτο χέρι.
«Ε, ρε μια χούντα που τους χρειάζεται!» για να αντιληφθούν «τι εστί βερύκοκο!».

Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 131: Embola

 
Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 131

Ὁ φοβερός αὐτός ἰός κάνει θραύση. Προβλέπεται ὅτι ὅταν συμπληρώση τόν κύκλο του ἡ ἀνθρωπότητα θά ἔχει λιγοστέψη κατά μεγάλο ποσοστό. Διότι μεταδίδεται πάρα πολύ εὔκολα καί ὅταν σέ ἕνα ἀεροπλάνο ἤ σέ ἕνα βαπόρι ἐμφανίση κάποιος σημάδια ὅτι ἔχει προσβληθῆ ἀπό αὐτόν, πρέπει νά μπαίνουν ὅλοι οἱ ἐπιβαίνοντες σέ καραντίνα 21 ἡμερῶν.
Τό ζήτημα εἶναι τί θά γίνη ἄν ὁ ὕποπτος μεταφορέας τοῦ ἰοῦ ἤ κάποιος ἄλλος δείξη ὅτι ἔχει ὄντως προσβληθεῖ ἀπό τόν Embola. Ὁ ὑπουργός Ὑγείας κ. Βορίδης δήλωσε, ὅτι ἔχει ἐφοδιαστῆ τό νοσοκομεῖο ¨Ἀμαλία Φλέμιγκ¨ μέ ὅλες τίς δέουσες ἐγκαταστάσεις καί μέ εἰδικευμένο προσωπικό γιά τήν νοσηλεία τοῦ ἀρρώστου. Οἱ περίοικοι ὅμως τοῦ ¨Ἀμαλία Φλέμιγκ¨ μαρτυροῦν, ὅτι ἔχει προχωρήσει ἡ ἀποξήλωση τῶν ἐγκαταστάσεων του καί ἀπό τό προσωπικό του ἔχουν μείνει ἐλάχιστα πρόσωπα, τά ὁποῖα βαθμηδόν ἀπολύονται.
Ἄς εἶναι εὐλογημένος ὁ θεός τῆς Ἑλλάδος, πού νά μήν ἀφήση νά ἔρθη ἐδῶ κανένας φορέας τοῦ Embola. Καί πού νά θεραπεύση τούς ὑπουργούς της ἀπό τόν ἰό τῆς αἰσιοδοξίας, τοῦ νά βλέπουν νά ἔχουν πραγματοποιηθῆ μέτρα τους πού δέν ἔχουν λάβει.

Πέμπτη 16 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 130: Προεξόφληση συμφορᾶς


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 130
 
Τά οἰκονομικά μας πῆραν ἀπότομα τήν κάτω βόλτα. Γιά δεύτερη ἡμέρα χθές συνεχίστηκε τό κράχ στό Χρηματιστήριο Ἀθηνῶν. Ὁ Γενικός Δείκτης του ὑποχώρησε τό μεσημέρι κατά 10%, διορθώθηκε λίγο κατά τήν λήξη τῆς συνεδρίασης καί ἀναμένεται ὅτι ἡ πτώση του θά συνεχιστῆ πάλι σήμερα. Οἱ ξένοι ἐπενδυτές πουλοῦν μαζικά τά ἑλληνικά ἀξιόγραφα πού κατέχουν.
Κατέχουμε πάλι τήν θλιβερή πρωτιά στήν ἀναζωπύρωση τῆς παγκόσμιας οἰκονομικῆς κρίσης. Καί ὁ λόγος εἶναι, ὅτι ἡ κυβέρνηση δέν ἐπέτυχε νά αὐξήση τήν δύναμη της στήν ψηφοφορία γιά την λήψη ψήφου ἐμπιστοσύνης. Τά δύο κυβερνητικά κόμματα ἔλαβαν τόσες ψήφους, ὅσοι εἶναι καί οἱ βουλευτές τους. Κανένα μικρότερο κόμμα, οὔτε κἄν ἕνας ἀνεξάρτητος βουλευτής δέν ἐνίσχυσε τήν ἰσχνή κυβερνητική πλειοψηφία. Ἀπό τό γεγονός αὐτό συνάγουν οἱ ξένοι παρατηρητές, ὅτι δέν θά ἐκλεγῆ ἀπό τήν παροῦσα Βουλή πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, ἄρα θά ἀκολουθήσουν ἐκλογές πού θά φέρουν τόν Ἀπρίλιο στήν ἐξουσία τόν Σύριζα.
Αὐτό ἀνοίγει ἕνα τεράστιο ἐρωτηματικό γιά τήν κατάσταση πού θά ἀκολουθήση. Τό ἀντέχουν οἱ πολύ τολμηροί. Οἱ περισσότεροι φροντίζουν νά τραβήξουν ἀπό τώρα τίς ἐπενδύσεις τους σέ πιό σίγουρους τόπους.
Ὁ κ. Τσίπρας καί χωρίς νά βρίσκεται στήν ἐξουσία πραγματοποιεῖ καταστροφή.

Τετάρτη 15 Οκτωβρίου 2014

ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΣΛΑΒΗΣ: Ο τουρισμός στην ελληνική οικονομία (προβλήματα, προοπτικές και αναγκαιότητα ανάπτυξης)

(ομιλία της 13ης Οκτωβρίου 2014)
 
Εισαγωγή
Ο προβληματισμός μου σχετικά με τη σημασία του τουρισμού γενικότερα και του ελληνικού τουρισμού ειδικότερα έχει τις πηγές του στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1970. Τότε, ο λαοπλάνος πολιτικός ηγέτης της εποχής είχε πει έμπλεος εθνικής υπερηφάνειας: «Δεν θα γίνουμε τα γκαρσόνια της Ευρώπης!».
Παρότι δεν έδινα μεγάλο βάρος στα όσα ξεφούρνιζε κατά καιρούς επηρεάστηκα. Δεν άργησα, ωστόσο, να διαπιστώσω ότι επρόκειτο για μία ακόμα από τις αμέτρητες “αερολογίες” που ξεστόμιζε για να γαργαλήσει το θυμικό των μαζών. Μετά από λίγο καιρό βρέθηκα μαγιάτικα σε ένα όχι και τόσο πολυσύχναστο θέρετρο και ένα γκαρσόνι μονολόγησε: «Άντε να δούμε να’ρχεται κάνα σακίδιο να βγάλουμε και τη φετινή χρονιά.».
Αμέσως αναρωτήθηκα πως θα ζούσαν και δεν θα ξέμεναν από ενεργό πληθυσμό, αν δεν υπήρχε ο τουρισμός, μερικές γωνιές της χώρας, ιδίως παραμεθόρια νησιά, όπως η Λέρος ή η Σύμη, αν δεν έφερναν χρήματα και ζωή σ’αυτά οι τουρίστες. Και συνειδητοποίησα τη σημασία και τη συμβολή του στην εθνική και στην τοπική οικονομία. Και προβληματίστηκα αν είχε συνειδητοποιήσει ο λεγάμενος το μέγεθος της “ανοησίας” του. Γιατί άλλο το «να μην γίνουμε τα γκαρσόνια της Ευρώπης» και άλλο το «να μην γίνουμε αποκλειστικά τα γκαρσόνια της Ευρώπης, αλλά, στην έκταση που θα γίνουμε, να γίνουμε τα καλύτερα γκαρσόνια της Ευρώπης και ολόκληρου του κόσμου».
Στη συνέχεια η επί δεκαετίες αδιάλειπτη επαγγελματική ή κοινωνική συναναστροφή μου με αλλοδαπούς επισκέπτες της χώρας μου επέτρεψε να εξετάσω τον ελληνικό τουρισμό και με τα μάτια ενός ξένου.
Ένα οικονομικό φαινόμενο
Την αναντικατάστατη σημασία του τουρισμού για την οικονομία και την κοινωνία της χώρας τη διαπιστώσαμε στο αποκορύφωμα της κρίσης που διανύουμε, όταν σ’αυτόν βρήκαμε αποκούμπι για να αμβλύνουμε τις επιπτώσεις της κρίσης αλλά και κεντρικό μοχλό για να βάλουμε σε τροχιά την ανάκαμψη. Γιατί ο τουρισμός, πέρα από κοινωνιολογικό φαινόμενο, είναι, όπως επισημαίνεται στον τίτλο βιβλίου που επιμελήθηκε ο Philippe Violier, Καθηγητής Γεωγραφίας και επικεφαλής της Μονάδας Κατάρτισης και Έρευνας Μεθόδων Ανάπτυξης Τουρισμού, Κτηρίων και Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου της Angers, κατ’εξοχήν «οικονομικό φαινόμενο»(1). Ας σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις τα φετινά άμεσα έσοδα από αυτή τη δραστηριότητα θα ανέλθουν σε 13,5 δισ. €.
Άλλωστε, ο τουρισμός είναι ο ένας από τους τρεις πυλώνες – οι άλλοι δύο είναι ο πολιτισμός και η ψυχαγωγία – ενός κλάδου του τριτογενούς τομέα, τον οποίο πολλοί θεωρούν ότι αποτελεί αυτόνομο τομέα, αυτόν τομέα της οικονομίας του ελεύθερου χρόνου.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι το γενικότερο ενδιαφέρον για την χώρα και την οικονομία της έχει κυρίως ο εξωτερικός τουρισμός, δηλαδή η έλευση τουριστών από το εξωτερικό. Και τούτο γιατί οι επιπτώσεις του εσωτερικού τουρισμού διαφέρουν ποιοτικά. Και οι δύο αυξάνουν την οικονομική δραστηριότητα ορισμένων κλάδων (ξενοδοχίας, εστίασης και μεταφορών κατά κύριο λόγο) και τη σχετική απασχόληση στους τόπους προορισμού.
Συμβάλλουν, όμως, κατά διαφορετικό τρόπο στην αναδιανομή του εισοδήματος, Με τον εσωτερικό τουρισμό μεταφέρεται εισόδημα κατά κανόνα, αλλ’όχι αποκλειστικά, από τα οικονομικά πιο εύρωστα αστικά κέντρα προς συχνά ενδεέστερους προορισμούς μέσα στα όρια της ίδιας επικράτειας πάντως. Επειδή, όμως, είναι πολύ πιθανό ότι, χωρίς τις τουριστικές μετακινήσεις, το εισόδημα των εσωτερικών τουριστών να ξοδευόταν στον τόπο κατοικίας τους ή, εν πάση περιπτώσει, κάπου αλλού στο εσωτερικό της χώρας, ο εσωτερικός τουρισμός συμβάλλει περιορισμένα σε αύξηση του Α.Ε.Π., η δε αναδιανομή που προκαλεί είναι ενδοκρατική.
Αντίθετα, ο εξωτερικός τουρισμός, είναι μέσο αναδιανομής εισοδήματος σε διεθνές επίπεδο, καθώς εισόδημα που παράγεται στον τόπο προέλευσης, ξοδεύεται στον τόπο προορισμού. Αυτό για την Ελλάδα με το θετικό ισοζύγιο ελεύσεων στο τουριστικό ισοζύγιό της συνεπάγεται εισροή εισοδήματος, στην προ € εποχή δε και συναλλάγματος.
Σήμερα ο τουρισμός είναι μία από τις βασικότερες δραστηριότητες της παγκόσμιας οικονομίας και καταγράφει μία ραγδαία ανοδική πορεία. Σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνή Οργανισμό Τουρισμού οι πάσης φύσεως διεθνείς μετακινήσεις από 25 εκατομμύρια το 1950 πέρασαν στα 990 εκατομμύρια το 2011, δηλαδή αυξήθηκαν 14 φορές όσο αυξήθηκε ο πληθυσμός της γης το ίδιο χρονικό διάστημα! Οι δε τουρίστες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα από 10.000 του 1914 θεωρείται δεδομένο ότι θα ξεπεράσουν τα 20 εκατομμύρια μετά την πάροδο μιας εκατονταετίας. Αυτοί δε οι εκθετικοί ρυθμοί αύξησης αναμένεται να διατηρηθούν τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. Και να αποτελέσουν εργαλείο απορρόφησης της ανεργίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ταξιδιών & Τουρισμού οι άμεσες θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας του τουρισμού θα ανέλθουν από 98.031.500 το 2011 σε περίπου 120 εκατομμύρια το 2022.
Η Ελλάδα δεν επιτρέπεται να αδιαφορήσει για αυτή την εξέλιξη. Αντίθετα, πρέπει να εντείνει την προσπάθειά της για να μεγιστοποιήσει τα οφέλη της από αυτή την τάση. Και, σε έναν μεγάλο βαθμό, το επιτυγχάνει τα τελευταία χρόνια. Ας μην ξεγελά η σύγκριση με κάποιο απώτερο παρελθόν. Όντως, έχει χάσει θέσεις στην κατάταξη των χωρών με βάση τον αριθμό των αφίξεων, η δε ποσοστιαία συμμετοχή της τόσο σε αριθμό αφίξεων όσο και σε μερίδιο από την πίττα του τουριστικού τζίρου που αποκομίζει έχει πέσει. Από την 13η θέση του 1960 και του 1970 και την 12η του 2000 το 2010 βρέθηκε στην 17η ως προς τις αφίξεις. Αλλά αυτό οφείλεται στο ότι, εν τω μεταξύ, εισήλθαν ως προορισμοί στην τουριστική αγορά πολλές απρόσιτες στο παρελθόν χώρες και στο ότι ο συνολικός κύκλος εργασιών αυτής της αγοράς αυξήθηκε παγκοσμίως ταχύτερα από την πρόοδο του ελληνικού τουρισμού. Για το πρώτο συνετέλεσε κυρίως η ανάπτυξη των αεροπορικών συγκοινωνιών που μείωσε σημαντικά τον χρόνο και το κόστος των ταξιδιών, αλλά και η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης – ιδίως υγιεινής – σε διάφορους προορισμούς που διασκέδασε τις παλιότερες επιφυλάξεις των εν δυνάμει επισκεπτών τους. Για το δεύτερο συνετέλεσε η άνοδος του μέσου βιοτικού επιπέδου τόσο στον ανεπτυγμένο κόσμο όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως της Άπω Ανατολής, που πολλαπλασίασε την τουριστική πελατεία παγκοσμίως.
Ας μην ξεγελά ούτε η σύγκριση με τον αριθμό των επισκεπτών των χωρών που βρίσκονται στην κορυφή. Αυτές διαθέτουν κάποια μοναδικά πλεονεκτήματα. Για μερικές, όπως η Γαλλία ή η Ιταλία, το κύριο είναι η μικρή απόσταση από σημαντικά κέντρα προέλευσης του τουριστικού ρεύματος που επιτρέπει σύντομες επισκέψεις οποιαδήποτε περίοδο του χρόνου. Για άλλες, όπως η Τουρκία, η ύπαρξη εκτός επικράτειας μεγάλου αριθμού μεταναστών που πραγματοποιεί συχνά ταξίδια προς την μητέρα-πατρίδα. Το ότι η χώρα βρίσκεται σε καλό δρόμο, παρά την μειονεξία της σε αυτούς τους τομείς, αποδεικνύεται από το ότι αναμένεται να προσελκύσει εφέτος περί τα 21 με 22 εκατομμύρια επισκέπτες, δηλαδή περίπου το ¼ των όσων θα προσελκύσει ο κορυφαίος προορισμός, η Γαλλία, που το 2013 δέχθηκε 84,7 εκατ. τουρίστες.š
Αήθεις μύθοι
Εδώ, παρενθετικά, θα πρέπει να επισημανθούν δύο εξόφθαλμοι μύθοι που διακινούν ξετσίπωτα στην επικοινωνιακή αγορά αυτοί που επιδιώκουν την παραμονή της οικονομίας της χώρας στο σημερινό τέλμα της ή προβάλλονται ως προστάτες επαγγελματικών μονάδων που δεν θέλουν να ξεφύγουν από τις αρχαϊκές δομές τους. Ο πρώτος αφορά τις «all inclusive» ξενοδοχειακές μονάδες. Διατείνονται, λοιπόν, ότι ο συγκεκριμένος τύπος διαμονής δεν προσφέρει τίποτε στην τοπική οικονομία γιατί το κοινό τους δεν βγαίνει από τις μονάδες για να ξοδέψει στην τοπική αγορά, ό,τι δε χρειάζεται το προμηθεύεται από τα καταστήματα που λειτουργούν μέσα στις μονάδες. Ουδέν ψευδέστερον. Όντως, αυτός ο τύπος διαμονής περιορίζει, αλλά δεν καταργεί τις εξόδους από την μονάδα. Με αυτόν δε τον τρόπο αυξάνει την απασχόληση στο εσωτερικό των μονάδων με αποτέλεσμα να προσφέρει εισόδημα και σε ντόπιους, οι οποίοι, με τη σειρά τους, κινούν την τοπική αγορά. Κυρίως, όμως, οι μονάδες που προσφέρουν αυτόν τον τύπο διαμονής προμηθεύονται κατά ένα μεγάλο ποσοστό από την τοπική ή, γενικότερα, την ελληνική αγορά αυτά που προσφέρουν στην πελατεία του και εκχωρούν δραστηριότητες (outsourcing), όπως για παράδειγμα την χειμερινή φύλαξη ή το πλύσιμο κλινοσκεπασμάτων κ.λπ., σε τοπικές επιχειρήσεις με αποτέλεσμα ο τζίρος που φαινομενικά αφαιρείται από την τοπική αγορά να επιστρέφει κατά μεγάλο μέρος εμμέσως σε αυτήν ή να διαχέεται στον ευρύτερο ελληνικό χώρο.
Κάτι ανάλογο ισχύει και για τους ισχυρισμούς σχετικά με το όφελος από τον «τουρισμό κρουαζιέρας». Ακόμα και φαινομενικά σοβαροί σχολιαστές ισχυρίζονται ότι «δεν αφήνει τίποτε στον τόπο, αφού ακόμα και το νεράκι που πίνουν οι ξένοι το προμηθεύονται από την καντίνα των πλοίων». Αν δεν ψευδολογούν ενσυνειδήτως, έχουν τυφλωθεί από τις ιδεοληψίες τους. Το πρώτο που αποκρύπτουν ή αγνοούν είναι τα παράπλευρα οφέλη που προσπορίζεται η χώρα, όπως τέλη ελλιμενισμού, έξοδα μετακίνησης από τον χώρο ελλιμενισμού στους προορισμούς, εισιτήρια επίσκεψης μουσείων και άλλων χώρων κ.λπ. Το δεύτερο είναι ο εφοδιασμός των ίδιων των κρουαζιεροπλοίων. Το δε τρίτο οι αγορές των επιβατών των κρουαζιεροπλοίων. Ας κάνουν τον κόπο να παρακολουθήσουν το τι γίνεται στα τουριστικά μαγαζιά μόλις αποβιβασθούν αυτοί στη στεριά, ή τις ουρές για επιβίβαση μετά από την περιπλάνησή τους, για να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους, αν βέβαια αυτές οφείλονται σε άγνοια της πραγματικότητας και όχι σε εσκεμμένη στρέβλωσή της. Και να αναλογιστούν ποιο θα ήταν το συνολικό όφελος αν η πλήρης άρση του cabotage είχε επιτρέψει κρουαζιέρες με εκκίνηση και τερματισμό λιμάνια της χώρας.š
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι ο τουρισμός είναι μία ευάλωτη αγορά. Από τη μια εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούν στους προορισμούς. Είναι γνωστό το πόσο πλήρωσε τις ταραχές του Δεκεμβρίου του 2008 η Αθήνα ως προορισμός, αλλά και πόσο επωφελήθηκε η Ελλάδα από τις κατά καιρούς ταραχές σε διάφορες μεσογειακές χώρες. Θα πρέπει δε να υπογραμμισθεί, προς γνώσιν και συμμόρφωσιν, ότι η απορρόφηση των αρνητικών επενεργειών των πρώτων είναι πολύ βραδύτερη της απάλειψης των θετικών επενεργειών των δευτέρων.
Από την άλλη εξαιτίας της πορείας της οικονομίας στις χώρες προέλευσης. Κάθε κρίση σ’αυτές επηρεάζει το τουριστικό ρεύμα από αυτές, καθώς το πρώτο “μαχαίρι” για συμψηφισμό των απωλειών εισοδήματος των νοικοκυριών πέφτει στις δαπάνες για αναψυχή.
Προβληματισμοί
Και εδώ αναδεικνύεται ο μείζων προβληματισμός για τον ελληνικό τουρισμό. Για πολλές δεκαετίες βασίστηκε στα πλεονεκτήματα που παρέχει στον τόπο αφειδώς η φύση, δηλαδή τη θάλασσα και τον ήλιο, καθώς και την ελευθεριάζουσα ζωή που ευνοεί, το γνωστό «3S» (sun, sea, sex). Σε δεύτερο πλάνο έρχονταν οι αρχαιολογικοί προορισμοί, πολλές φορές ως πάρεργο άλλου τύπου θερινών διακοπών. Αυτός, όμως, ο τουρισμός είναι ο πιο ευεπίφορος σε διακυμάνσεις. Πρόσθετα, κινδυνεύει από κορεσμό.
Βέβαια, είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα έχει ακόμα δυνατότητες αύξησης και διαφοροποίησης της προσφοράς του τουριστικού προϊόντος της σε αυτούς τους τομείς. Από την μία, η επιτυχία της πρόκλησης του «Costa Navarino» που δημιούργησε ένα ρεύμα προς μία παρθένα από άποψη εξωτερικού τουρισμού περιοχή, δείχνει ότι τα περιθώρια μεγέθυνσης αυτού του τουριστικού προϊόντος είναι, προς το παρόν τουλάχιστον, μεγάλα. Από την άλλη, οι αποκαλύψεις της αρχαιολογικής σκαπάνης στην Αμφίπολη, αλλά και σε άλλα μέρη που επισκιάστηκαν, δείχνουν ότι οι δυνατότητες ανανέωσης του ενδιαφέροντος και εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος και σε αυτόν τον τομέα δεν έχουν εξαντληθεί. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, κάποια στιγμή το νέο να περιορίζεται απλά σε μία αφαίμαξη του παλιού, δηλαδή να περιορίζεται σε αναδιανομή ενός εξωτερικού τουρισμού, ο οποίος – κατά την έκφραση της “πιάτσας” – θα «έχει πιάσει ταβάνι».
Περαιτέρω, επικρατεί προβληματισμός και ως προς την σχέση μεγέθυνσης αυτού του τουρισμού και επιπτώσεων στην οικονομία. Τα φετινά στοιχεία, όπως τουλάχιστον, τα έχουν αποδώσει γνώστες των στατιστικών στον τύπο δείχνουν ότι, παρά τα εντυπωσιακά νούμερα σε αφίξεις, δεν υπήρξε ούτε ανάλογη μείωση της ανεργίας ούτε αύξηση των δημοσίων εσόδων. Οι ίδιοι, ωστόσο ομολογούν ότι αυτό οφείλεται μάλλον σε “μαύρη” εργασία και σε φοροδιαφυγή. Σε αυτή, όμως την περίπτωση, το πρόβλημα εντοπίζεται στους αναποτελεσματικούς ελεγκτικούς μηχανισμούς και όχι στις επιπτώσεις του τουρισμού, γιατί τόσο η “μαύρη” εργασία όσο και η φοροδιαφυγή δεν αναιρούν τις επιπτώσεις, αλλά, απλά, δεν επιτρέπουν την πλήρη αποτύπωσή τους στις στατιστικές.
Τα στοιχήματα
Με αυτά τα δεδομένα ένα θεμελιώδες στοίχημα για τον ελληνικό τουρισμό είναι η προσέλκυση επισκεπτών άλλων μορφών τουρισμού, οι οποίοι θα αμβλύνουν εν μέρει – γατί απόλυτα είναι αδύνατον – το θεμελιώδες μειονέκτημα του τουρισμού των θερινών διακοπών: την έντονη εποχικότητα. Βέβαια, και αυτή έχει δυνατότητες διεύρυνσης σε ελληνικούς προορισμούς όπως τα νότια Δωδεκάνησα και η Κρήτη, όπως αποδεικνύουν οι καλύτερες επιδόσεις άλλων μεσογειακών προορισμών με ανάλογες κλιματικές συνθήκες, π.χ. Κύπρος, Μάλτα, Βαλεαρίδες. Αλλά αυτό, ακόμα και αν επιτευχθεί, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί αρκετό.
Η προσπάθεια, λοιπόν, οφείλει να επιδιώξει από δω και πέρα τον εμπλουτισμό σε περιεχόμενη έκταση τόσο των “εδαφικών ορίων” όσο και των “χρονικών ορίων”, κυρίως δε των δευτέρων, με την ορολογία που χρησιμοποιεί η Μαρία Γκράβαρη-Μπάρμπα, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Ερευνών και Ανωτέρων Σπουδών της Σορβόννης. Κατά την ίδια: «Μια εορταστική, πολιτισμική και συμβαντολογική πολιτική χρησιμοποιήθηκε συστηματικά για να διευρυνθούν τα χρονικά όρια, με στόχο να περιλάβουν τις βραδιές και τη νύχτα, την χαμηλή περίοδο και, γενικότερα, τις στιγμές κατά τις οποίες η τουριστική δραστηριότητα δείχνει σημάδια επιβράδυνσης.»(2).
Στο πλαίσιο αυτής, όπως επισημαίνει ίσως και λίγο σκωπτικά η ερευνήτρια του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών Anne-Marie Thiesse: «Οι λαϊκές γιορτές, συχνά θρησκευτικές, υφίστανται προσαρμογές για να γίνουν δημόσιο θέαμα. Υπόκεινται σε αυστηρότερους κανόνες και εξωραΐζονται. Εν ανάγκη μετατίθενται χρονικά: οι τουρίστες έρχονται κυρίως τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.»(3).
Η παράταση της τουριστικής περιόδου και η, ει δυνατόν, ελαχιστοποίηση μέχρι εκμηδενισμού των νεκρών περιόδων πρόκειται να προσφέρει πολλά στην οικονομία. Πρώτα-πρώτα οι εποχικές θέσεις εργασίας θα μετατραπούν σε σταθερές και θα αποκτήσουν πιο “επαγγελματικό” χαρακτήρα. Σε αυτή την περίπτωση, το εισόδημα των εργαζομένων θα καλύπτει πλέον πληρέστερα τις ετήσιες ανάγκες του οικογενειακού κυττάρου. Αλλά και θα ανταποδίδει στο τουριστικό προϊόν το όφελος του εργαζόμενου. Αυτός θα αποκτήσει μεγαλύτερη επαγγελματική συνείδηση, θα δεθεί περισσότερο με την επιχείρηση και θα ενδιαφέρεται εντονότερα για την εξυπηρέτηση του πελάτη, η οποία αποτελεί κρίσιμο παράγοντα αειφορίας της ζήτησης. Δεύτερον, με δεδομένο ότι ο μη θερινός τουρισμός είναι πολύ πιο απαιτητικός σε προσφορά υπηρεσιών ξενοδοχίας και εστίασης θα αναγκάσει τις επιχειρήσεις του κλάδου που θα θελήσουν να συμμετάσχουν σε αυτή τη χρονική παράταση ζωής να ανταποκριθούν σε αυτές τις απαιτήσεις, αναβαθμίζοντας τις υποδομές τους. Τρίτον, θα αυξήσει τον κύκλο εργασιών όλων των οικονομικών μονάδων που δραστηριοποιούνται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στον τουρισμό, από αυτές της τροφοδοσίας των ξενοδοχείων ως τις ενοικιάσεις μέσων μετακίνησης κ.λπ.
Θα πρέπει, ωστόσο, να υπογραμμισθεί ότι διεύρυνση των “χρονικών ορίων” δεν είναι εφικτή παντού και ομοιόμορφα. Οι περιοχές, όπως νησιά ή παραθαλάσσια θέρετρα με μικρό ντόπιο πληθυσμό, που δεν μπορούν να προσφέρουν παρά τα κλασικά στοιχεία του θερινού τουρισμού, θα περιορισθούν σε αυτόν. Η δυνατότητα διεύρυνσης εντοπίζεται περισσότερο σε αστικά κέντρα και τοποθεσίες που μπορούν να διαθέσουν ένα ειδικό προϊόν κατά τη μεγαλύτερη ή όλη τη διάρκεια του έτους. Το αποδεικνύει άλλωστε το ότι σε τουριστικές χώρες όπου υπάρχουν αξιόπιστες στατιστικές τα ποσοστά διαμονής και διανυκτερεύσεων σε αστικά συγκροτήματα τους χειμερινούς μήνες ως προς το σύνολο είναι κατά 50% μεγαλύτερα από ότι τους θερινούς μήνες.
Για την δεύτερη κατηγορία δεν χρειάζονται πολλά λόγια. Σ’αυτήν εντάσσονται για παράδειγμα οι περιπτώσεις του ιατρικού ή ιαματικού τουρισμού. Είναι απαράδεκτο να μην αξιοποιούνται οι σχετικές δυνατότητες της χώρας (π.χ. Αιδηψός, Ικαρία κ.λπ.). Είναι, όμως, και φυσική συνέπεια σε μία χώρα όπου δήθεν οικολογικές ανησυχίες δεν αφήνουν να αξιοποιηθούν υφιστάμενες εγκαταστάσεις, όπως στη Λίμνη Καϊάφα. Εδώ θα πρέπει να καταταγεί και ο αθλητικός τουρισμός. Έχουν περάσει δεκαετίας από τότε που υφίσταται θέμα ανάπτυξης εγκαταστάσεων γκολφ για τους φίλους του, οι οποίοι προέρχονται από χώρες με μακρύτερο χρονικά και βαρύτερο χειμώνα, αλλά η υπόθεση βρίσκεται εκεί που ήταν και στην δεκαετία του ’80! Παρόμοια, πρόκειται για “κατόρθωμα” το ότι, παρά τις κατά καιρούς συζητήσεις, η χώρα δεν προσελκύει για προετοιμασία σε προπονητικά κέντρα ποδοσφαιρικές ομάδες των βορείων χωρών, των οποίων η αγωνιστική περίοδος δεν περιλαμβάνει τους χειμερινούς μήνες. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και ο θρησκευτικός τουρισμός, στο βαθμό που αφορά μετακινήσεις για συγκεκριμένους εορτασμούς (π.χ. 15αύγουστος στην Τήνο) και όχι επίσκεψη θρησκευτικών μνημείων.
Αστικός τουρισμός
Για τα αστικά κέντρα τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα: εξαρτώνται από την εφαρμογή της «εορταστικής, πολιτισμικής και συμβαντολογικής πολιτικής» που αναφέρει η Μαρία Γκράβαρη-Μπάρμπα, δηλαδή από την άυλη επένδυση σε πρόκληση ενδιαφέροντος για έλευση και παραμονή σε έναν τόπο. Η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί απευθύνεται περισσότερο από τον θερινό τουρισμό σε επισκέπτες υψηλών εισοδημάτων. Θα πρέπει, ωστόσο, να υπογραμμισθεί ότι η εφαρμογή αυτής της πολιτικής προϋποθέτει στήριξη από δύο πυλώνες: τον κρατικό και τον κοινωνικό. Του πρώτου η συνεισφορά εντοπίζεται στην χρηματοδότηση και, ιδίως, στον συντονισμό της προβολής. Του δεύτερου η συμβολή συνίσταται στην στήριξη αυτής της πολιτικής, που δεν είναι άλλη από την συμμετοχή του στις εκδηλώσεις της για να τις κάνει βιώσιμες. Ο τουρισμός θα προσφέρει το συμπλήρωμα της ιθαγενούς συμμετοχής. Για να είναι αποτελεσματική αυτή η στήριξη απαιτείται η ύπαρξη μιας ελάχιστης κρίσιμης πληθυσμιακής μάζας. Από το μέγεθός της και την προθυμία της εξαρτάται και το εύρος της χρονικής διεύρυνσης. Αν η κοινωνία δεν την “αγκαλιάσει” με θέρμη, αυτή η πολιτική είναι καταδικασμένη.
Εύλογα, ενέργειες περιορισμένης διάρκειας, όπως το Φεστιβάλ Ναυπλίου, το Διεθνές Φεστιβάλ Αιγαίου στην Ερμούπολη ή το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας, αρκούνται σε μικρότερη κρίσιμη μάζα που μπορεί να εξασφαλισθεί και από τον εσωτερικό τουρισμό. Όμως, φιλόδοξες πολιτικές για non-stop αστικό τουρισμό (city tourism, city break κ.λπ.) έχουν άλλες απαιτήσεις. Γιαυτό και δεν βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για ανάπτυξη παρά σε μεγάλα πολεοδομικά συγκροτήματα ή σε μικρότερα πολεοδομικά συγκροτήματα που υποστηρίζονται από μία ευρύτερη περιφέρεια. Από αυτήν την άποψη για αυτού του είδους την ανάπτυξη στην Ελλάδα προσφέρονται ασφαλώς το λεκανοπέδιο, η συμπρωτεύουσα και υπό ορισμένες προϋποθέσεις η Πάτρα με την γύρω περιοχή. Οι υπόλοιπες πόλεις της περιφέρειας θα πρέπει να περιορίσουν τις φιλοδοξίες τους έως ότου η ντόπια κοινωνία αποτελέσει αριθμητικά και πολιτισμικά αξιόπιστο υπόβαθρο για σχετική ανάπτυξη.
Τόσο στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών, όσο και – σε μικρότερο φυσικά βαθμό – της Θεσσαλονίκης, ο εμπλουτισμός των υποδομών που μπορούν να υποστηρίξουν μιαν «εορταστική, πολιτισμική και συμβαντολογική πολιτική», αλλά και οι συναφείς δραστηριότητες, είναι εντυπωσιακοί με τη συμβολή τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Επίσης, έχουν ήδη βελτιωθεί ορισμένες απαραίτητες υποστηρικτικές δομές ή έχουν τεθεί τα θεμέλια για τη βελτίωσής τους στο ορατό μέλλον, όπως η εστίαση, οι μετακινήσεις κ.λπ.
Αθήνα – Θεσσαλονίκη
Από αυτή την άποψη είναι απαράδεκτη η κατάταξη της πρωτεύουσας μόλις στην 4η κατηγορία (3η από την κορυφή) των πολιτισμικών προορισμών το 2005, δηλαδή την πρώτη μετα-ολυμπιακή χρονιά και πριν από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, που περιόρισε την ακτινοβολία των δραστηριοτήτων της χώρας, σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδιών και του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού(4). Όπως και το ότι η Θεσσαλονίκη, ως πολιτιστική πρωτεύουσα το 1997, προσείλκυσε, σύμφωνα με την ίδια μελέτη, τον ίδιο αριθμό επισκεπτών με το σαφώς πιο δυσπρόσιτο Ρεϋκιαβίκ το 2000!
Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με ηλεκτρονική δημοσίευση της τότε πτυχιούχου αστικού και περιφερειακού σχεδιασμού του Πανεπιστημίου του Ουϊσκόνσιν Judith Rütsche οι κύριοι συντελεστές του αστικού τουρισμού Πόλεων διακρίνονται σε συντελεστές απασχόλησης (“activity”) και σχόλης (“leisure”)(5). Οι πρώτοι περιλαμβάνουν τις πολιτιστικές υπηρεσίες (μουσεία και αίθουσες εκθέσεων, θέατρα και κινηματογράφους, αίθουσες συναυλιών, συνεδριακά κέντρα κ.α.), αθλητικές υπηρεσίες, υπηρεσίες διασκέδασης (νάιτ κλαμπ, καζίνο και αίθουσες τυχερών παιχνιδιών, οργανωμένες εκδηλώσεις, φεστιβάλ). Οι δεύτεροι διακρίνονται σε συντελεστές φυσικού περιβάλλοντος (ιστορικές διαδρομές, ενδιαφέροντα κτίρια, αρχαία μνημεία, πάρκα και χώροι πρασίνου, υδάτινο περιβάλλον) και κοινωνικό-πολιτιστικά στοιχεία (ζωντάνια του τόπου, γλώσσα, τοπικά ήθη και έθιμα, πολιτιστική κληρονομιά, φιλικότητα της κοινωνίας, ασφάλεια).
Ως παρένθεση για τον πολυδιαφημισμένο συνεδριακό τουρισμό, χωρίς να παραγνωρίζεται η δυνατότητα συμβολής του, αξίζει να αναφερθεί ότι ο συνολικός του όγκος διεθνώς είναι λίγο-πολύ δεδομένος για μία περίοδο και οι τυχόν προσπάθειες ανάπτυξης θα έχουν ως στόχο όχι την οργάνωση περισσοτέρων συνεδρίων, κάτι που δεν εξαρτάται τόσο από τις χώρες υποδοχής των, αλλά την αναδιανομή του τόπου σύγκλησής των υπέρ μιας χώρας.
Ως προς τους περισσότερους από αυτούς τους συντελεστές έχει συντελεσθεί σημαντική πρόοδος. Και είναι καιρός να την εκμεταλλευθεί η χώρα. Βέβαια, σε άλλους η υστέρηση είναι εξόφθαλμη. Είναι άκρως αντιπαραγωγική και από τουριστική σκοπιά η ασφυξία που προκαλούν στην πόλη συγκεντρώσεις ολίγων δεκάδων διαδηλωτών. Και δεν συμβάλλουν στην φήμη της η ανεπαρκής καθαριότητα, το δημοσιοϋπαλληλικό ωράριο τουριστικών προορισμών, η ασέβεια προς αρχές γενικής αποδοχής, όπως το κάπνισμα σε κλειστούς δημόσιους χώρους (π.χ. εστιατόρια), η έλλειψη δημοσίων τουαλετών…
Υστέρηση διαπιστώνεται και στην προβολή των τουριστικών προϊόντων της χώρας. Και σε αυτό το σημείο η κρατική αδράνεια είναι τεράστια. Πολλοί αμφισβητούν την σκοπιμότητα της εμπλοκής του κράτους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το έχουν κατηγορήσει για την δραστηριοποίησή του, όπως, για παράδειγμα, ως προς την λειτουργία των ξενοδοχειακών μονάδων «Ξενία». Κακώς! Μπορεί να έγιναν λάθη σε τοποθεσίες που επελέγησαν για ανάπτυξη (π.χ. Ναύπακτος), αλλά στην πλειονότητά τους οι επιλογές ήταν επιτυχείς. Και έβαλαν τις βάσεις για την ένταξη της χώρας στην διεθνή τουριστική αγορά. Το λάθος δεν ήταν η εμπλοκή του κράτους, αλλά η συνέχιση της παρουσίας τους (μάλιστα με δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία) και όταν η αναγκαιότητά τους είχε εκλείψει. Πρόσθετα, δεν θα πρέπει να παραγνωρισθεί η συμβολή του κράτους στα πρώτα αναπτυξιακά βήματα του τουρισμού στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 με την προσέλκυση του γυρίσματος διεθνών κινηματογραφικών παραγωγών στην χώρα («Το παιδί και το δελφίνι», «Τα κανόνια του Ναβαρόνε» κ.ά.). Αντίθετα, αυτό που θα έπρεπε να προσάψει κάποιος στο κράτος είναι η επί δεκαετίες αδράνειά του σε αυτόν τον τομέα. Είναι, άλλωστε ενδεικτικό της αποτελεσματικότητας αυτής της παρέμβασης, από τις επιπτώσεις του γυρίσματος στην Ελλάδα μεγάλων πρόσφατων κινηματογραφικών επιτυχιών («Το μαντολίνο του Λοχαγού Κορέλλι», «Mamma mia» κ.ά.).
Η πολιτεία πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της σε σχέση με την τουριστική προβολή της χώρας, η οποία δεν περιορίζεται στον εκθειασμό του φυσικού κάλλους. Περιλαμβάνει, για παράδειγμα, και την συντονισμένη προβολή της «εορταστικής, πολιτισμικής και συμβαντολογικής» ζωής πλέον, την οποία μόνον ένας δημόσιος φορέας με διεθνή παρουσία μπορεί να φέρει επιτυχώς σε πέρας. Γιατί η «εορταστική, πολιτισμική και συμβαντολογική πολιτική» δεν αρκεί να εφαρμόζεται, αλλά πρέπει και να διαλαλεί τα επιτεύγματα της και, κυρίως, τις επικείμενες δράσεις της. Όχι δε μόνον σε αυτούς που βρίσκονται για τον έναν ή τον άλλο λόγο στον τόπο, αλλά κυρίως σε εκείνους που αναζητούν έναν προορισμό. Δυστυχώς, οι ελληνικές πόλεις δεν διαθέτουν τις σχετικές περγαμηνές πολιτισμικών μητροπόλεων, όπως το Παρίσι, το Λονδίνο, η Βιέννη, όπου ο καθένας γνωρίζει ότι, ακόμα και απρογραμμάτιστα, κάτι θα βρει να κάνει στον τομέα της απασχόλησης (“activity”). Μπορούν, ωστόσο, να αντισταθμίσουν την υστέρησή τους σε φήμη και πλούτο υποδομών και εκδηλώσεων, με το σαφώς καλύτερο κλίμα τους το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Γιαυτό πρέπει να καταβληθεί προσπάθεια να καθιερωθούν και αυτές στους επίλεκτους προορισμούς.
Θα πρέπει να αναλάβει κάποιες ευθύνες και η τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία πολύ συχνά και σε αντίθεση με άλλους προορισμούς του εξωτερικού, λειτουργεί τελείως αντιπαραγωγικά ως τροχοπέδη και όχι ως ενισχυτής της τουριστικής ανάπτυξης. Και τούτο επειδή, εξαιτίας μιας κοντόφθαλμης πολιτικής, εστιάζει το ενδιαφέρον της στα βραχυπρόθεσμα συμφέροντα μελών της τοπικής κοινωνίας (και εν δυνάμει ψηφοφόρων των εκάστοτε δημοτικών αρχόντων) και όχι στα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της ίδιας και τα γενικότερα του τόπου. Δεν είναι λίγες οι φορές που πριονίζει το ίδιο το κλαδί, πάνω στο οποίο κάθεται η κοινωνία, για να ευνοήσει – ενίοτε και παράνομα – τοπικά μικροσυμφέροντα ψηφοφόρων της.
Τα “εδαφικά όρια”
Παράλληλα, θα πρέπει να καταβληθεί και μία ακόμα προσπάθεια: η επέκταση των “εδαφικών ορίων” όχι μόνο στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και μέσα στο όρια των αστικών προορισμών. Αυτή, όμως, η επέκταση προϋποθέτει την ευρύτερη διασπορά τόσο των υποδομών όσο και των “τεκταινομένων” σε ένα πολεοδομικό συγκρότημα, η οποία θα συμπαρασύρει και την αξιοποίηση τουριστικών προορισμών ήσσονος ενδιαφέροντος, οι οποίοι, από μόνοι τους, θα έμεναν ανεκμετάλλευτοι.
Η πρόκληση για τις κρατικές και δημοτικές πολιτικές είναι τεράστια, αλλά το τόλμημα ίσως αδιανόητο σε μία κοινωνία όπου ομάδες κατεστημένων τοπικών συμφερόντων, χάρις στις προσβάσεις και τις επιρροές τους στα κέντρα αποφάσεων, επιχειρούν με νύχια και με δόντια να περιχαρακώσουν την τουριστική βιτρίνα για να αποτρέψουν τη διανομή πόρων προβολής, ανάδειξης και ανακαίνισης έξω από το μετερίζι τους.
Και όπου η αναρχο-αριστερή διανόηση, της οποίας οι απόψεις είναι οι μόνες που τυγχάνουν ευρείας προβολής, ευνοεί για ευνόητους λόγους τη δημιουργία ανεξέλεγκτων από την κρατική εξουσία ενδοαστικών γκέττο με την εκδίωξη των καταλοίπων του αστικού στοιχείου.
Ας σημειωθεί, πάντως, ότι αυτή η επιρροή της επέκτασης των “εδαφικών ορίων” στο εσωτερικό των αστικών προορισμών είναι αμφίδρομη. Αφενός μεν η αξιοποίηση χώρων προάγει την τουριστική ανάπτυξη, αλλά η τελευταία μπορεί να αποτελέσει εργαλείο αναβάθμισης/ανάπλασης του αστικού χώρου, θέμα το οποίο, ωστόσο, δεν μπορεί παρά να αποτελέσει αντικείμενο μιας ανεξάρτητης εισήγησης.
 
(1) Philippe Violier (διεύθυνση): “le tourisme un phénomène économique”, εκδ. La documentation française 2013.
(2) Maria Gravari-Barbas: “Aménager la ville par la culture et le tourisme”, εκδ. Le Moniteur 2013.
(3) Anne-Marie Thiesse: «La création des identités nationales. Europe XVIIIe – XXe siècle», εκδ. du Seuil 2001.
(4) Research Group of the European Travel Commission (ETC) & World Tourism Organization (WTO):«City Tourism & Culture. The European Experience», εκδ. World Tourism Organization 2005.
(5) Judith Rütsche: «Urban Tourism. What Attracts Visitors to Cities?», στο Τεύχος 117 του Μαΐου 2006 του «Let’s Talk Business».

Γράμμα 129: Ἐλάχιστο ἠγγυημένο εἰσόδημα


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 129
 
Ἕνα κρατικό βοήθημα γιά τούς ἀνθρώπους πού γιά νά ζήσουν καταφεύγουν στήν ἐπαιτεία, εἶναι βασική ὑποχρέωση τῆς κοινωνικῆς πολιτικῆς. Εἶναι περίεργο πῶς ἡ κυβέρνηση ἄργησε τόσο νά τό ἀποφασίση, ὅταν μάλιστα δηλώνει, ὅτι τά δημόσια ἔσοδα ἔχουν ἀξιοσημείωτα αὐξηθῆ.
Ἄτομα καί οἰκογένειες πού ζοῦν ὑπό συνθῆκες ἀκραίας φτώχειας καλοῦνται νά ὑποβάλουν ἠλεκτρονικά ἀπό τίς 15 Νοεμβρίου τήν αἴτηση γιά τήν χορήγηση τοῦ βοηθήματος. Ἀλλά ὄχι σέ ὅλη τήν χώρα. Σέ 13 δήμους πού ἔχει ἐπιλέξει ἡ κυβέρνηση. Ἡ δέ ἐφαρμογή τοῦ προγράμματος θά εἶναι λέει ¨πιλοτική¨. Μέ ποία ἔννοια; Νά δοῦμε ἄν ὄντως φθάνουν τά λεφτά;
Τό ὑπουργεῖο τῶν Οἰκονομικῶν ἔχει ὅμως καταγράψει τά ἔσοδα καί τήν περιουσία ὅλων τῶν κατοίκων αὐτῆς τῆς χώρας. Καί μέσα σέ ἐλάχιστο χρόνο θά μποροῦσε νά ἐντοπίση τό πόσοι καί ποιοί ἔχουν ἀνάγκη αὐτῆς τῆς βοήθειας.
Ἡ ὅλη ὑπόθεση εἶναι ἄλλη μία ἀκατανόητη δολιχοδρομία τῆς κυβέρνησης.

Τρίτη 14 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 128: Ἡ Χρυσή ὀλιγωρία


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 128
 
Ἦταν παράξενο ὅτι ὁ εἰσαγγελέας πού ἐποπτεύει τίς φυλακές θεώρησε τόν ἑαυτό του ἁρμόδιο νά διατάξη τήν μή μεταγωγή τῶν φυλακισμένων βουλευτῶν τῆς Χρυσῆς Αὐγῆς στήν Βουλή γιά νά λάβουν μέρος στήν συζήτηση τῆς ψήφου ἐμπιστοσύνης. Σέ ἀνάλογες περιπτώσεις γινόταν ἡ μεταγωγή καί τά ἐπεισόδια κατά τήν ἄφιξη καί τήν ἀναχώρηση τῶν φυλακισμένων βουλευτῶν λογίζονταν παράπλευρες ἀπώλειες.
Τό πιό παράξενο ὅμως εἶναι ὅτι ἐξακολουθοῦν νά ὑπάρχουν βουλευτές τῆς Χρυσῆς Αὐγῆς. Ἀφοῦ εἶναι μιά ὀργάνωση κακουργηματική, δέν ἔχει σταματήσει νά διαπράττει τό ἔγκλημα τῆς ἐσχάτης προδοσίας καί ἕνα σωρό ἄλλα, πού ἐπισύρουν μικρότερες ποινές. Θά ἔπρεπε λοιπόν νά ἔχουν πρό πολλοῦ καταδικασθῆ κατά τήν διαδικασία τοῦ αὐτοφώρου οἱ βουλευτές της καί νά ἔχουν ἐκπέσει τοῦ ἀξιώματός των.
Πέρα ἀπό τούς βουλευτές καί τούς εὐρωβουλευτές πού διαθέτει, κατεβαίνει τώρα καί στίς συνδικαλιστικές ἐκλογές τῶν δασκάλων, μέσα ἀπό τίς ὁποῖες θά μετάσχη στά ὑπηρεσιακά συμβούλια. Παγιώνεται λοιπόν ἡ ὕπαρξή της στόν δημόσιο βίο χάρις στήν χρυσή, γι’αὐτήν, ὀλιγωρία τοῦ ὑπουργοῦ τῆς Δικαιοσύνης κ. Χ. Ἀθανασίου, ὁ ὁποῖος ὡς ἐπικεφαλῆς τοῦ εἰσαγγελικοῦ μηχανισμοῦ τοῦ κράτους θά ἔπρεπε νά τήν εἶχε ἐξουδετερώσει. Εἶναι καιρός νά πάρη τήν ὑπόθεση στά χέρια του ὁ πρωθυπουργός.

Δευτέρα 13 Οκτωβρίου 2014

Γράμμα 127: Συμπεράσματα


Γράμμα τοῦ Κέντρου Σοσιαλιστικῶν Μελετῶν σ’αὐτούς πού θέλουν τήν ἀλήθεια μέ ἀριθμό 127
 
Δύο ἡμέρες μετά τόν τερματισμό τῆς συζήτησης στήν Βουλή γιά τήν παροχή ψήφου ἐμπιστοσύνης, παρέχουν ἀρκετή ἀπόσταση γιά νά περάσουμε ἀπό τήν πολιτική ἀξιολόγηση στήν ἀποτίμηση τοῦ διαδικαστικοῦ μέρους.
Ὁ κ. Σαμαρᾶς ἀποδείχθηκε ὄχι μόνο χαρισματικός ἠθοποιός-τηλεπαρουσιαστής, πού ξέρει πότε νά ἀνεβάζει καί νά κατεβάζει τήν φωνή του καί πότε νά κομπιάζει γιατί... θά πεῖ κάτι δυσάρεστο γιά τόν ἀντίπαλο, ἀλλά καί ἀποτελεσματικός σκηνοθέτης. Σιωποῦσε ἐπί δύο ἡμέρες καί ἔκανε ἐντυπωσιακή ἐμφάνιση στήν ὁμιλία του μέ τήν ὁποίαν ἔκλεισε ἡ συζήτηση.
Ὁ κ. Τσίπρας ἔκανε ἕνα στρατηγικό λάθος. Παραιτήθηκε τοῦ δικαιώματος τῆς δευτερολογίας γιά νά ἐπιμηκύνει τήν ὁμιλία του. Ἔτσι δέν εἶχε τήν δυνατότητα νά ἀσκήση κριτική στήν πρωθυπουργική θριαμβολογία.
Ἄριστα συμπεριφέρθηκαν ὁ πρόεδρος τῆς Βουλῆς καί ὅλοι οἱ ἄλλοι προεδρεύσαντες. Ἄσκησαν τό λειτούργημά τους ὑπερκομματικά καί μέ στόχο νά ἀκουστοῦν ὅλοι οἱ βουλευτές πού εἶχαν ζητήσει νά μιλήσουν. Οἱ ἀγορητές, ἐκτός ἀπό μερικούς μετρημένους στά δάχτυλα, στάθηκαν ἀντίθετοι σ’αὐτήν τήν προσπάθεια. Παραβίαζαν τόν συμπεφωνημένο χρόνο τῆς ἀγόρευσής τους, ἄλλοτε ζητώντας ἀπό τόν διευθύνοντα τήν συζήτηση νά τούς ἐπιτρέψη νά μιλήσουν λίγο περισσότερο, γιά νά ἐπαναλάβουν ἀργότερα τό ἴδιο αἴτημα καί λέγοντας κατόπιν «τελειώνω» νά συνεχίζουν. Ἄλλοτε τόν ἀγνοοῦσαν ἐντελῶς καί ἐξακολουθοῦσαν μέχρι νά ἀπαγγείλουν ὅλα τά Πρῶτον, Δεύτερον... Νιοστόν πού ἔγραφε τό χειρόγραφό τους. Ὁ νοῦς τους ἦταν στούς ψηφοφόρους τους πού τούς ἔβλεπαν ἀπό τήν τηλεόραση, διότι τούς παρακολουθοῦσαν λιγοστά μέλη τῆς ὁμάδας τους καί ἡ αἴθουσα ἦταν ἄδεια.
Τά κόμματα τοῦ Ὄχι φυσικό ἦταν νά μάχονται καί μεταξύ τους. Τά δύο κόμματα τοῦ Ναί δέν συγκρατήθηκαν νά μήν ὑπαινιχθοῦν τό ἕνα τίς προηγούμενες ἁμαρτίες τοῦ ἄλλου. Στό ΠΑΣΟΚ ὅμως ὑπάρχει καί ἐνδοκομματικός καυγᾶς. Ὁ κ. Βενιζέλος ἀπό καιρό σαρκάζει τό «Λεφτά ὑπάρχουν» τοῦ προκατόχου του.
Καθώς οἱ ἐλπίδες νά σχηματισθῆ μιά πλειοψηφία γιά τήν ἐκλογή τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας δέν φαίνεται νά εὐοδώνονται, ὁ νοῦς ὅλων πάει στίς βουλευτικές ἐκλογές πού θά ἀκολουθήσουν.
Τό ὅτι αὐτά πού λέει ὁ κ. Σαμαρᾶς εἶναι τά (περίπου) σωστά καί ὁ Σύριζα τά βεβαίως λανθασμένα, δέν προδικάζει τό ἀποτέλεσμα. Τό ὅτι ὁ Καραμανλῆς στήν μεταπολίτευση ἔλεγε τά σωστά καί εἶχε κάνει θαύματα δέν τόν διέσωσε ἀπό τό ὀγκούμενο ρεῦμα τοῦ Ἀντρέα. Ἀναγκάστηκε λοιπόν γιά νά προστατέψη τόν τόπο νά ἀνεβῆ ἐγκαίρως στήν προεδρία τῆς Δημοκρατίας.
Στήν Βουλή ὁ συσχετισμός κυβέρνησης καί ἀντιπολιτευομένων δέν ἔχει μεταβληθῆ. Δυστυχῶς τό ἐρώτημα εἶναι ἄν μετά τήν Παρασκευή κάμφθηκε τό ρεῦμα ὑπέρ τοῦ Τσίπρα στήν κοινή γνώμη καί περιμένουμε μέ ἀνυπομονησία τίς προσεχεῖς δημοσκοπήσεις.