Τετάρτη 24 Φεβρουαρίου 2016

ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΣΛΑΒΗΣ: Πότε σκάει το μπαλλόνι; (δηλαδή: που φτάνει η ανθρώπινη αντοχή;)

("Ἐφημερίδα τοῦ Κ.Σ.Μ."/Τεῦχος 182/Φεβρουάριος 2016)
 
Το σωτήριο έτος 1965, ο ιταλός σκηνοθέτης Μάρκο Φερρέρι γύρισε μία ταινία με τον Μαρτσέλλο Μαστροιάννι και την Κατρίν Σπαάκ με πρωτότυπο τίτλο «Ο άνθρωπος των πέντε μπαλλονιών», η οποία, ωστόσο, προβλήθηκε ολόκληρη μόλις το 1969.
Κόντευε να τελειώσει ο Οκτώβριος του 2015 όταν ο Ραφ Σίμονς, διευθυντής του πασίγνωστου οίκου μόδας «Ντιόρ», αποφάσιζε να παραιτηθεί μετά από μόλις τρία και κάτι χρόνια σ’αυτή τη θέση, χωρίς να έχει χρεωθεί κάποια αποτυχία.
Τι συνδέει τα δύο αυτά, φαινομενικά άσχετα, γεγονότα; Η αναζήτηση της μέγιστης δυνατής απόδοσης! Στην ταινία, ο ήρωας, ένας βιομήχανος, ενώ επίκειται ο γάμος του, βρίσκεται με ένα από τα διαφημιστικά μπαλλόνια της επιχείρησής του στα χέρια. Και τότε του μπαίνει στο μυαλό το ερώτημα: πόσο μπορεί να φουσκώσει ένα μπαλλόνι προτού σκάσει; Μ’άλλα λόγια ως ποιο σημείο μπορεί να αντέξει την εσωτερική πίεση στην οποία το υποβάλλει αυτός που το φουσκώνει; Το ερώτημα δεν τον αφήνει ήσυχο, τον βασανίζει συνέχεια, καθώς δεν βρίσκει απάντηση ακόμα και από τους επιστήμονες στους οποίους προστρέχει, και, τελικά, τον οδηγεί στην παραφροσύνη και στην αυτοκτονία.
Ο Ραφ Σίμονς εγκατέλειψε τη θέση του, χωρίς να έρθει σε ρήξη. Ως “φιλικό διαζύγιο” χαρακτηρίστηκε η απόφασή του. Ως δικαιολογία δε προβλήθηκε η επιθυμία του να ασχοληθεί με κάτι άλλο, αν και οι φήμες τον θέλουν να τα έχει παρατήσει επειδή δεν άντεχε την πίεση να παρουσιάζει καινούργια κολλεξιόν κάθε τρεις και λίγο και επειδή αυτή η συχνότητα δεν του επέτρεπε να ανανεώσει την έμπνευσή του. Όντως, στον τομέα του η άλλοτε υποχρέωση δύο παρουσιάσεων τον χρόνο έχει διογκωθεί σε έξι ή και περισσότερες! Κατάσταση που επηρεάζει όλους τους “ομότεχνούς” του.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τον αθλητισμό τον πραγματικό και τον ψευδεπίγραφο. Στην περίπτωση του δεύτερου και, συγκεκριμένα, στους αγώνες αυτοκινήτων, οι οδηγοί της Φόρμουλα 1 έχουν πάψει εδώ και καιρό να συμμετέχουν σε άλλες εκδηλώσεις επειδή στο πρόγραμμά τους εντάσσονται όλο και περισσότεροι αγώνες στα πιο απίθανα κράτη. Στην περίπτωση του πρώτου, στα πιο δημοφιλή αθλήματα οι αθλητές και παίκτες δεν προλαβαίνουν να ξεκουραστούν λόγω της συνεχούς παρεμβολής νέων υποχρεώσεων είτε με την καθιέρωση νέων διοργανώσεων είτε με αύξηση των αγώνων στο πλαίσιο υφιστάμενων οργανώσεων.
Βέβαια, η “αφρόκρεμα” τόσο του αθλητισμού όσο και της μόδας ή άλλων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων εξαργυρώνει την υπερπροσπάθειά της με αστρονομικές αμοιβές. Παρενθετικά ας επισημανθεί πως αυτές, επειδή δεν προέρχονται από άμεσες εισπράξεις, αλλά από έμμεσες (κυρίες δε από την διαφήμιση), στρεβλώνουν την αγορά και δημιουργούν ανισότητες και προκλητικές καταστάσεις, για τις οποίες ενδέχεται να μην αργήσουν να υπάρξουν ανεξέλεγκτες αντιδράσεις. Υπάρχουν, όμως, και αυτοί που, αν και εξίσου απαραίτητοι ως “κομπάρσοι”, “γλάστρες” κ.λπ., δεν συμμετέχουν στο “φαγοπότι”.
Όλοι τους, πάντως, υφίστανται την ίδια πίεση να αποδώσουν όλο και περισσότερο. Πίεση σωματική ή και πνευματική, αλλά, παράλληλα, και ψυχολογική, η οποία τους οδηγεί στα όρια των δυνατοτήτων τους. Το αποτέλεσμα είναι συχνότεροι τραυματισμοί, πιο πυκνές περίοδοι εκτός φόρμας, ταχύτερος τερματισμός σταδιοδρομίας… Οι “γερόλυκοι” πλέον σπανίζουν.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τουλάχιστον ένα μέρος του προσωπικού πολλών ιδιωτικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα αυτών που δραστηριοποιούνται μέσα σε έναν γνήσια ανταγωνιστικό τομέα, το οποίο πασχίζει να ανταποκριθεί στα καθήκοντα τα οποία του χρεώνουν.
Σε όλες σχεδόν τις δραστηριότητες παρατηρείται σήμερα μία τρελλή καταδίωξη της μέγιστης απόδοσης, την οποία δεν αποφεύγει κανείς αν δεν θέλει να απαξιωθεί στον τομέα του. Και η οποία οδηγεί στην άντληση μέχρι και της τελευταίας ρανίδας απόδοσης του ατόμου, δηλαδή την αναζήτηση του σημείου μέχρι το οποίο αυτό θα αντέξει και δεν θα “σκάσει”, όπως το μπαλλόνι του πρωταγωνιστή της ταινίας του Φερρέρι. Επειδή, όμως, αυτό το σημείο δεν είναι γνωστό εκ των προτέρων, πολλά άτομα θα “σκάσουν”, γιατί θα το ξεπεράσουν “ανεβάζοντας στροφές”, όπως λέγεται. Χώρια που κάποιων άλλων, από ένα σημείο και ύστερα, η απόδοση δεν θα είναι του ιδίου αλλά χαμηλότερου επιπέδου, με ό,τι αυτό ενδέχεται να συνεπάγεται, με συνέπεια να αναζητείται εναλλακτική πηγή απόδοσης σε “νέο αίμα” (προς αφαίμαξιν).
Η ά-λογη κούρσα των απαιτήσεων έχει τα θύματά της. Κάποτε έλεγαν πως «σκοτώνουν τα άλογα όταν γεράσουν», όπως είχε τιτλοφορηθεί μία ταινία του 1969 συμπτωματικά και αυτή. Σήμερα, σε μερικές περιπτώσεις, τα σκοτώνουν πριν καν προλάβουν να γεράσουν ή και να “ενηλικιωθούν”!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου