Τετάρτη 14 Ιανουαρίου 2015

ΛΟΥΚΑΣ ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ: Τό Ἐλάχιστο Ἐγγυημένο Εἰσόδημα

("Ἐφημερίδα τοῦ Κ.Σ.Μ."/Τεῦχος 175/Δεκέμβριος 2014)
 
Ἔγινε ξανά ἕνα βῆμα κοινωνικῆς πρόνοιας καί ἀλληλεγγύης, σέ μία ἐποχή πού ἡ οἰκονομική κρίση καί ἡ πολιτική ἐπικράτηση τοῦ νεοφιλελευθερισμοῦ σπρώχνουν τήν κοινωνία στόν ἀτομισμό.
Ἡ κυβέρνηση εἰσήγαγε τόν θεσμό τοῦ Ἐλάχιστου Ἐγγυημένου Εἰσοδήματος (Ε.Ε.Ε.), πού τήν ἀνάγκη τῆς καθιέρωσης του ὑποστήριζαν ἀπό χρόνια ἐπιστημονικά συνέδρια, ὀργανώσεις τῆς κοινωνικῆς βάσης, ἀνοιχτομάτες ἄνθρωποι πού προβλέπουν τίς ἐκρήξεις πού προκαλεῖ ἡ ἀκραία φτώχεια. Γιά τό Ε.Ε.Ε. εἶχε δημοσιεύσει πρό ὀλίγου καιροῦ στίς στῆλες αὐτῆς τῆς Ἐφημερίδας ἕνα πολύ διαφωτιστικό ἄρθρο ὁ κ. Ν.Λ.-Ι. Λιναρδᾶτος.
Τό κατώτατο ὅριο
Ἡ ἐπιστημονική προεργασία, ἡ εὐαισθητοποίηση τῆς κοινῆς γνώμης καί ἡ ἀξίωση τελικά τῆς Τρόϊκας (!) ἔκαναν ἐπιτέλους τήν κυβέρνηση νά σχεδιάση τόν μηχανισμό τοῦ Ε.Ε.Ε. καί νά τόν θέση σέ λειτουργία. Δέχεται ἤδη αἰτήσεις ἀπό τίς 15 Νοεμβρίου σέ 13 πιλοτικούς δήμους, ἕναν σέ κάθε περιφέρεια. Καί περί τά μέσα τοῦ 2015 θά καλύπτει 700-800.000 ἄτομα, δηλαδή τό 1/3 τῶν συμπολιτῶν μας πού βρίσκονται στό ὅριο τῆς φτώχειας. Στό δεύτερο ἑξάμηνο ἡ κάλυψη τοῦ Ε.Ε.Ε., ἔχει δεσμευθῆ πολιτικά ἡ κυβέρνηση, ὅτι θά περιλάβη τό σύνολο τῶν 3 ἑκατομμυρίων πού ἔχουν ἀνάγκη αὐτῆς τῆς ἐνίσχυσης.
Πολλές χῶρες τῆς εὐρύτερης εὐρωπαϊκῆς οἰκογένειας, καί ἰδίως σ’αὐτές στίς ὁποῖες ἐπικρατοῦν κόμματα τοῦ δημοκρατικοῦ σοσιαλισμοῦ, ἔχουν ἀπό χρόνια εἰσαγάγει αὐτόν τόν θεσμό, ὡς παρέμβαση κοινωνικῆς πολιτικῆς γιά τήν καταπολέμηση τῆς ἀκραίας φτώχειας. Ἡ κάθε κυβέρνηση ὁρίζει σύμφωνα μέ τίς δικές της ἐκτιμήσεις ἕνα κατώτατο ὅριο εἰσοδήματος πού χρειάζονται οἱ πολῖτες της γιά μιά ἀξιοπρεπῆ διαβίωση. Ἐκεῖνοι πού ἔχουν ἀτομικό ἤ οἰκογενειακό εἰσόδημα κάτω ἀπό αὐτό τό ὅριο, δικαιοῦνται νά παίρνουν οἰκονομική βοήθεια ἴση μέ τήν διαφορά τοῦ εἰσοδήματός τους καί τοῦ κατωτάτου ὁρίου πού καθορίζει ἡ κυβέρνηση.
Σέ ἐμᾶς ἡ πολιτεία ὅρισε ὡς κατώτατο ὅριο τό ποσόν τῶν 4.800 εὐρώ ἐτησίως γιά μία τετραμελῆ οἰκογένεια. Τό ὕψος τοῦ ὁρίου ἐξαρτᾶται ἀπό τόν ἀριθμό τῶν μελῶν της, ἀπό τήν ἡλικία τῶν παιδιῶν ἤ τήν περιουσιακή κατάσταση τοῦ ὑποβάλλοντος τήν αἴτηση. Δηλαδή ἄλλοτε αὐξάνεται, ἄλλοτε μειώνεται.
Οἱ στοχεύσεις τοῦ μέτρου
Τό Ε.Ε.Ε. δέν ἐπηρεάζει τόν καθορισμό τοῦ κατώτατου μισθοῦ, οὔτε ἀποσκοπεῖ στήν ριζική ἐξάλειψη τῆς φτώχειας. Ἐπιδιώκει τήν ἐξαφάνιση τῶν ἀκραίων μορφῶν της καί μάλιστα μέ σταδιακό ρυθμό. Ἐπιδώκει νά παράσχη ἕνα αἴσθημα ἀσφαλείας καί κοινωνικῆς ἀξιοπρέπειας στά φτωχότερα λαϊκά στρώματα πού ἐπωμίζονται τό βάρος τῶν κοινωνικῶν διακρίσεων καί τῶν ἑκάστοτε οἰκονομικῶν ὑφέσεων. Δέν πρόκειται γιά ἕνα ἄλλο ἐπίδομα κοινωνικῆς προνοίας, λειτουργεῖ ἐπί διαφορετικῆς βάσης ἀπό τά διάφορα ἄλλα προνοιακά βοηθήματα πού χορηγοῦν κατά τρόπο ἄνισο κοινωνική προστασία.
Ἡ κυβέρνηση πού παρουσίασε πανηγυρικά τό πρόγραμμα τοῦ Ε.Ε.Ε. στίς 12 Ὀκτωβρίου στήν αἴθουσα τοῦ Ζαππείου, συνέδεσε τόν θεσμό μέ διάφορα ἄλλα μέτρα γιά τήν ἄνοδο τοῦ βιοτικοῦ ἐπιπέδου τῆς λαϊκῆς βάσης. Ὅπως τήν πολιτική γιά τήν ἐλάττωση τῆς ἀνεργίας, τήν θέσπιση κινήτρων γιά τήν δημιουργία νέων θέσεων ἐργασίας, τήν αὔξηση τῆς ἀναδιανεμητικῆς λειτουργίας τοῦ φόρου εἰσοδήματος.
Ἡ οἰκονομική βάση τοῦ ΕΕΕ
Βασικό πρόβλημα εἶναι ὁ κίνδυνος τοῦ νά μποῦν στόν κύκλο τῶν δικαιούχων πρόσωπα πού δέν ἔχουν ἀνάγκη αὐτῆς τῆς ἐνίσχυσης. Οἱ δυσλειτουργίες τῆς δημόσιας διοίκησης εἶναι γνωστές. Οἱ ὑπολογισμοί τοῦ εἰσοδήματος, τό ὕψος τῆς ἀκίνητης ἤ κινητῆς περιουσίας μέσω τῶν φορολογικῶν δηλώσεων δέν ἀποδίδουν ἐπακριβῶς τήν οἰκονομική κατάσταση τοῦ αἰτοῦντος. Γιά τούς παραπάνω λόγους ἔχει ξεκινήσει μεταξύ τῶν ἁρμοδίων ὑπηρεσιῶν τῶν 13 δήμων τοῦ πιλοτικοῦ προγράμματος μιά ἔρευνα πού ἀφορᾶ 30.000 αἰτηθέντες σέ πρώτη φάση. Ἡ ΗΔΙΚΑ (Ἠλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικῆς Ἀσφάλισης) καί τό Ὑπουργεῖο Ἐργασίας θά ἀπαιτηθῆ νά διασταυρώσουν ὅλα τά στοιχεῖα τῆς κάθε αἴτησης ἠλεκτρονικά μέ τόν κύκλο τῶν διαθεσίμων μητρώων καί στοιχείων, μέ παραστατικά καί ἄλλα ἀποδεικτικά ἔγγραφα.
Γιά τήν πραγματοποίηση τοῦ Ε.Ε.Ε. θά χρειάζονται μέ τίς σημερινές τιμές 850 ἑκατομ. ἕως 1 δισ. τόν χρόνο. Ποσόν πού δέν ἔχει ἐγγραφῆ ὡς κονδύλιο στό προσχέδιο τοῦ προϋπολογισμοῦ τοῦ 2015. Λαμβανομένης ὑπ’ὄψιν τῆς στενότητας τῶν δημοσίων ἐσόδων, γεννιέται ἡ ἀνησυχία, ὅτι γιά τήν στήριξη τοῦ Ε.Ε.Ε. θά ὑποχρεωθῆ τό κράτος νά περικόψη τίς ἄλλες δαπάνες κοινωνικῆς πολιτικῆς. Εἶδος ἀνακατανομῆς τῆς φτώχειας.
Ἀλλά στό βάθος τοῦ τοπίου ὑπάρχουν τά προγράμματα ΕΣΠΑ 2014-2020. Εὐρωπαϊκά χρήματα. Πρᾶγμα δύσκολο ἡ ἄντληση πόρων ἀπό αὐτά, διότι πραγματοποιοῦν χρηματοδοτήσεις γιά τήν σύγκλιση τῶν περιφερειῶν καί δέν παρέχουν ἐπιδόματα γιά τήν στήριξη εἰσοδήματος. Οἱ κυβερνητικοί κύκλοι ἐλπίζουν ὅτι στά θέματα πού ἀφοροῦν τήν καταπολέμηση τῆς νέας φτώχειας, λόγω τῆς σοβαρότητας τοῦ προβλήματος ἰδιαίτερα στίς χῶρες τοῦ εὐρωπαϊκοῦ νότου, τά ἀνώτατα στελέχη τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης θά δείξουν τήν κατανόηση πού ἀπαιτοῦν οἱ περιστάσεις. Καί δέν θά εἶναι ἀρνητικά γιά τήν διάθεση πόρων ἀπό τό ΕΣΠΑ γιά τόν σκοπό αὐτό.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου