ΛΟΥΚΑΣ ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ: Ἡ πρωτοβάθμια Ὑγεία,ὁ δημόσιος καί ὁ ἐπιχειρηματικός τομέας

("Ἐφημερίδα τοῦ Κ.Σ.Μ."/τεῦχος 166/Ἰούνιος 2013)

 

Ἡ Πρωτοβάθμια Φροντίδα Ὑγείας (ΠΦΥ), πού ἀποτελοῦσε βασική ἐπαγγελία τῆς κυβέρνησης, παρουσιάζει μεγάλα κενά στήν πραγματοποίησή της. Γιά τήν μεγάλη πλειονότητα τῶν λαϊκῶν στρωμάτων ἡ ἀπόλαυση τῶν παροχῶν της εἶναι πολύ δύσκολη μέχρι ἀνέφικτη.

Οἱ ὑπηρεσίες στίς ὁποῖες ἔχει ἀναθέσει ἡ κυβέρνηση τήν ΠΦΥ διαθέτουν ἐλλιπῆ τεχνολογική ὑποστήριξη καί ἐπιστημονικό προσωπικό μικρότερο ἀπό τό ἀπαιτούμενο. Δέν ἔχουν ἱκανοποιητική διασύνδεση μεταξύ τους καί μέ τά δημόσια νοσοκομεῖα. Δέν ἀνταποκρίνονται στίς ἰδιαιτερότητες τῆς κάθε περιφέρειας καί στά ἐπί μέρους προβλήματα τῶν διαφόρων πληθυσμιακῶν ὁμάδων.

Ἄλλη μιά λαϊκή ἐλπίδα διαψεύστηκε.

Τά αἴτια τῆς ἀποτυχίας

Τό καθῆκον τῆς παροχῆς τῆς Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Ὑγείας (ΠΦΥ) ἐκάλυπταν τό ΙΚΑ καί μιά σειρά ἄλλων κοινωνικοασφαλιστικῶν ὀργανισμῶν. Οἱ συγχωνεύσεις πού ἀκολούθησαν, δέν βελτίωσαν τό ἐπίπεδο τῶν παρεχομένων ὑπηρεσιῶν.

Ὅσον ἀφορᾶ τήν διαρθρωτική κατανομή τους, αὐτήν τή στιγμή λειτουργοῦν 200 Κέντρα Ὑγείας (ἀγροτικά καί ἀστικά), 250 ὑγειονομικές μονάδες ὑπό τήν ἐποπτεία τοῦ νεοϊδρυθέντος ΕΟΠΥΥ, 1.400 περιφερειακά ἰατρεῖα, 80 πολυδύναμα περιφερειακά κέντρα, 40 εἰδικά περιφερειακά κέντρα.

Στήν ἀνεπάρκεια σέ προσωπικό καί ὑποδομές, πού ἔχει προκληθῆ ἀπό τίς κυβερνητικές πολιτικές τῶν δύο τελευταίων δεκαετιῶν, ἡ κοινωνία ἀναγκάζεται νά προσφύγει στόν ἰδιωτικό τομέα ὑγείας. Ἔτσι ἀναπτύχθηκε τεράστια αὐτός ὁ τομέας: Πληθώρα ἰδιωτικῶν διαγνωστικῶν κέντρων, μικροβιολογικῶν ἐργαστηρίων, μονάδων χρονίων παθήσεων, ἐπείγουσας ἰατρικῆς κλπ. Ὁ ἰδιωτικός τομέας ἀπορροφᾶ τό 60% τῶν δαπανῶν τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ γιά τήν ὑγεία. Ἕνας μέρος τους πηγαίνει σέ ἀμοιβές προσωπικοῦ καί ἀγορά ὑλικῶν. Τό ὑπόλοιπο, πού δέν εἶναι μικρό, γίνεται ἐπιχειρηματικό κέρδος, πού κάτω ἀπό τίς παροῦσες συνθῆκες δέν εἶναι διόλου ἀσήμαντο καί κοινωνικά ἐπιθυμητό.

Ἐξ ἄλλου σέ αὐτόν εἶναι ὑποχρεωμένοι νά ἀπευθύνονται οἱ ἀνασφάλιστοι, ἀφοῦ ἡ πρόσβασή τους στίς δημόσιες ὑπηρεσίες εἶναι δύσκολη καί χρονοβόρα, ὅπως συμβαίνει καί στά ἐξωτερικά ἰατρεῖα τῶν κρατικῶν νοσοκομείων, ὅπου στίς ἡμέρες τῶν ἐφημεριῶν τους ἐπικρατεῖ χαώδης κατάσταση.

Ἡ ἵδρυση τοῦ ΕΟΠΥΥ (Ἐθνικός Ὀργανισμός Παροχῆς Ὑπηρεσιῶν Ὑγείας), πού πραγματοποιήθηκε τό 2011 καί μέ τήν σταδιακή ἔνταξη σ’αὐτόν τοῦ 90% τῶν ταμείων ὑγείας εἶχε σάν ἀποτέλεσμα νά κατευθυνθῆ ὑπολογίσιμη μερίδα τῶν ἐργαζομένων καί τῶν συνταξιούχων στήν ἰδιωτική ἀγορά τῆς ὑγείας.

Μιά ἔρευνα τῆς Ἐθνικῆς Σχολῆς Δημόσιας Ὑγείας

Σύμφωνα μέ πρόσφατα στοιχεῖα πού παρουσίασε ἡ Ἐθνική Σχολή Δημόσιας Ὑγείας οἱ ἐπισκέψεις ἀσφαλισμένων, ἐργαζομένων καί συνταξιούχων, στά πρώην πολυϊατρεῖα τοῦ ΙΚΑ καί τῶν ἄλλων ἀσφαλιστικῶν ὀργανισμῶν μειώθηκαν ἀπό 32 ἑκατομμύρια σέ 8 ἑκ. τά τελευταῖα χρόνια.

Τό ἀνησυχητικό φαινόμενο τῆς κατακόρυφης πτώσης τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἐπισκέψεων ὀφείλεται στήν μεγάλη ταλαιπωρία καί τήν χρονοβόρα ἀναμονή στά κοινωνικοασφαλιστικά ἰατρεῖα καί γιά μιά πολύ ἁπλῆ ἐξέταση, ἀλλά καί ἐπειδή αὐξήθηκαν οἱ ἀνασφάλιστοι καί οἱ ἄνεργοι πού δέν ἔχουν πιά πρόσβαση στήν κοινωνική ἀσφάλιση.

Ἡ προαναφερόμενη ἔρευνα ἀναφέρει, ὅτι τό 58% τῶν πολιτῶν ἔχει μειώσει τήν χρήση τῶν ὑπηρεσιῶν τῆς ΠΦΥ, πέραν τῆς χαμηλῆς ποιότητάς των, λόγω τῆς πτώσης τῶν ἀτομικῶν εἰσοδημάτων. Ἕξι στούς 10 πού ἔχουν ἀνάγκη τῶν παροχῶν, ἐπιβραδύνουν ἤ ἀποφεύγουν νά προσέλθουν στά ὄργανα τῶν ΠΦΥ λόγω τῆς ἀνεπαρκοῦς λειτουργίας τῶν ὑπηρεσιῶν της, λόγω τοῦ νέου κανονισμοῦ παροχῶν, ἀλλά καί τῆς αἰσθητῆς μείωσης τῶν ἐργαστηριακῶν καί κλινικῶν ἐξετάσεων.

Ἀπό τήν ἄλλη μεριά ἡ οἰκονομική κρίση μακροχρόνια μειώνει καί τήν πρόσβαση στήν ἰδιωτική ἐπιχείρηση ὑγείας. Ἄρα γενικά μειώνεται ἡ κάλυψη τῶν ἀναγκῶν τῆς ὑγιεινῆς στόν τόπο μας.

Στήν δύσκολη κατάσταση πού περνᾶ ὁ ὅλος τομέας τῆς ὑγείας ὑπάρχει εὐτυχῶς ἡ ἀπάντηση τῆς ἰδιωτικῆς φιλανθρωπίας. Οἱ μή κυβερνητικές ὀργανώσεις πού πληρώνουν ἰατρούς γιά τήν θεραπεία ἀτόμων πού βρίσκονται σέ κατάσταση ἀνάγκης. Ἀλλά καί ἰατροί πού δέν παίρνουν, μέ δική τους πρωτοβουλία, ἀμοιβές ἀπό ἄτομα πού βρίσκονται σέ αὐτήν τήν κατάσταση.

Ὁ ΕΟΠΥΥ

Ἀρκετές φορές τό Ὑπουργεῖο Ὑγείας διαφημίζει τό ὅραμά του γιά ἕναν ἰσχυρό Ἐθνικόν Ὀργανισμό Παροχῆς Ὑπηρεσιῶν Ὑγείας. Καλύπτει 10 ἑκατ. ἀσφαλισμένους, ἀπασχολεῖ γύρω στούς 12.000 γιατρούς (6.500 μόνιμοι καί 5.550 συμβασιοῦχοι) καί 2.900 ὑγειονομικούς.

Ἐντούτοις ἡ κυβερνητική πολιτική πού στοχεύει «στό νοικοκύρεμα τῶν οἰκονομικῶν τοῦ κράτους» συρρικνώνει τόν ὄγκο τῶν δημοσίων δωρεάν ὑπηρεσιῶν ὑγείας. Ἡ μείωση τῶν παροχῶν καί οἱ συγχωνεύσεις τῶν ἀσφαλιστικῶν ὀργανισμῶν δημιουργοῦν ἕνα κοινωνικό πρόβλημα.

Τά φτωχά νοικοκυριά στενάζουν, ἀλλά καί μέρος τῆς μεσαίας τάξης δυσφορεῖ καί συχνά ἀκούγεται ἡ παλιά λαϊκή φράση «Ὅποιος δέν ἔχει νά πληρώση δέν θά εὕρη τήν ὑγειά του». Ἤ τό γνωστό «Νά μήν σοῦ τύχη».