ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΡΟΣΟΠΟΥΛΟΣ: Γιατί δέν ἔχει γίνει τό Καινούργιο Κόμμα

("Ἐφημερίδα τοῦ Κ.Σ.Μ."/τεῦχος 165/Ἀπρίλιος 2013)

Τίς ἡμέρες αὐτές ἡ σκέψη ὅλων εἶναι καρφωμένη στό δρᾶμα τῆς Κύπρου. Τά ἄλλα ὅλα φαίνονται μικρά. Ἀλλά ἡ ζωή δέν σταματᾶ ὅπως καί ἡ πολιτική.

Προχωρῶ λοιπόν σέ ἕναν ἀπολογισμό τῆς προσπάθειας πού ἔκανε τό ΚΣΜ γιά τήν δημιουργία ἑνός καινούργιου φορέως, πού θά ἔβγαζε τήν χώρα μας ἀπό τήν πολυδιάστατη κρίση της.

Γιά ὅποιον δέν ξέρει τά ἱστορικά τοῦ ΚΣΜ, τό ὁποῖο ἐκδίδει αὐτήν τήν Ἐφημερίδα, θά πῶ πολύ σύντομα τήν ἱστορία του. Τό ΚΣΜ ἱδρύθηκε ἀπό τό ΚΟΔΗΣΟ στά 1978 ὡς ὁμάδα του ἐπιφορτισμένη μέ τήν θεωρητική ἀνάλυση. Τό ΚΟΔΗΣΟ δέν εὐτύχησε στίς ἐκλογές. Οἱ βουλευτές του πού εἶχαν προέλθει ἀπό τήν ΕΔΗΚ δέν ἐπανεξελέγησαν. Ἔβγαλε τήν μία φορά ἕναν εὐρωβουλευτή, τόν Γιάγκο Πεσμαζόγλου, ὁ ὁποῖος στίς ἑπόμενες εὐρωεκλογές δέν ξαναβγῆκε. Παραιτήθηκε ἀπό τήν προεδρία τοῦ κόμματος, τήν ὁποίαν ἀνέλαβε ὁ Χαράλαμπος Πρωτοπαπᾶς.

Ἐκεῖνος πρό τῆς ἀποδεδειγμένης πιά μικρῆς ἀπήχησης πού εἶχε τό ΚΟΔΗΣΟ στήν ἐκλογική βάση, ἄρχισε νά διαπραγματεύεται τήν σύμπραξη μέ τήν Ν. Δημοκρατία καί μέ τό ΠΑΣΟΚ. Σέ ἐμᾶς τοῦ ΚΣΜ ἡ σκέψη τῆς σύμπραξης μέ τό ΠΑΣΟΚ ἦταν ἀδιανόητη. Βλέπαμε ὅτι ὁ μεσσιανικός ἀρχηγός του Ἀντρέας ζημίωνε συνεχῶς τόν τόπο γιά χάρη τοῦ ἑαυτοῦ του.

Ἔτσι λύσαμε τήν σχέση μας μέ τό ΚΟΔΗΣΟ (τό ὁποῖο τελικά κατέβηκε  μέ τήν Ν. Δημοκρατία στίς ἐκλογές) καί πορευθήκαμε ἀπό τότε μόνοι. Πάντοτε μέ τήν πρόθεση νά βοηθήσουμε στήν ἐπανίδρυση ἑνός κόμματος δημοκρατικοῦ σοσιαλισμοῦ, μείναμε ἔξω ἀπό τήν πολιτική καθημερινότητα καί ἀσχολιόμασταν μέ τήν θεωρία. Κάναμε καί κάποια συνέδρια, γιά τήν ἕνωση τῆς Εὐρώπης καί γιά τό ἀσφαλιστικό, μέ μεγάλη ἐπιτυχία. Συναντιόμαστε ὁλοχρονῆς κάθε Δευτέρα μέ ἐξαίρεση τίς ἡμέρες πού εἶναι μεγάλες γιορτές. Τό καλοκαῖρι, πού λείπει ὁ κόσμος σέ διακοπές, σέ στενό κύκλο γιά σχολιασμό τῆς ἐπικαιρότητας. Τούς ἄλλους μῆνες μέ διαλέξεις, συζητήσεις πού βρῆκαν ἰσχυρή ἀνταπόκριση. Καί ἐκδίδουμε τήν Ἐφημερίδα αὐτή ἀπό τό 1985, πού ἀπό ἕνα μονοσέλιδο πού ἦταν στήν ἀρχή, μέ τίς εἰσφορές πού ἄρχισαν νά μᾶς στέλνουν αὐθόρμητα οἱ ἀναγνῶστες, ἔχει ἐξελιχθῆ στό σημερινό μεγάλο σχῆμα καί τό πλούσιο περιεχόμενό της.

Ἀπό καιρό πλέον τό ΚΣΜ ἔχει πάψει νά εἶναι  ἀπομεινάρι τοῦ ΚΟΔΗΣΟ. Γράφτηκαν καινούργια μέλη καί, τό σημαντικώτερο, ἔχει δημιουργηθεῖ προσωπική φιλία, ἕνα εἶδος οἰκογενειακοῦ δεσμοῦ, μεταξύ μας.

Ἡ ἐπάνοδος στήν πολιτική καθημερινότητα

Τόν Μάϊο τοῦ περασμένου χρόνου, ἡ μεγέθυνση τῆς οἰκονομικῆς κρίσης στήν ὁποίαν εἶχε βυθιστῆ ὁ τόπος, μέ τίς προεκτάσεις της σέ ὅλους τούς τομεῖς τοῦ ἐθνικοῦ βίου, μᾶς ὑποχρέωσε νά γίνουμε πρακτικοί.

Κάναμε μιά ἔκτακτη Γενική Συνέλευση ἡ ὁποία ἀποφάσισε, πώς ὅπως ἔχουν ἔρθει τά πράγματα ἐπιβάλλεται νά γίνη ἕνα Καινούργιο Κόμμα, τό ὁποῖο νά παραμερίση τήν ὑπάρχουσα τάξη τῶν πολιτευτῶν πού νοιάζονται μόνο γιά τήν καριέρα τους καί τά προσωπικά τους συμφέροντα. Νά δώση ἕνα νέο ἦθος στήν πολιτική ζωή, μέ τήν ἀνιδιοτέλεια μέ τήν ὁποίαν οἱ Φιλικοί προετοίμασαν τήν Ἐπανάσταση τοῦ ’21.

Ἄν καί ἐμεῖς τοῦ ΚΣΜ δέν πάψαμε νά εἴμαστε σοσιαλιστές, εἴδαμε τήν ἀνάγκη τό Καινούργιο Κόμμα νά μήν περιορισθῆ στούς ὁμοϊδεᾶτες μας, ἀλλά νά ἔχη τίς πόρτες του ἀνοιχτές σέ ὅσους ἤθελαν νά ἐργαστοῦν γιά τήν ἀνανέωση καί τήν ἐξυγίανση τῆς πολιτικῆς ζωῆς.

Ὡς πρός δέ τήν γραμμή τοῦ Καινούργιου Κόμματος θά ἔπρεπε νά μείνη ἐλεύθερη ἀπό περιορισμούς οἰκονομικῆς φιλοσοφίας. Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση, στήν ὁποίαν θέλουμε νά μετέχουμε, εἶναι στήν πλειοψηφία τῶν παραγόντων της συντηρητική, μᾶς ἔχει ἐπιβάλει μέ τό Μνημόνιο μέτρα σκληρά γιά τήν λαϊκή βάση, στά ὁποῖα εἶναι ἀνάγκη νά ἀντισταθοῦμε. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά ἔχουμε δικό μας συμφέρον νά ἐνισχύσουμε τήν ἰδιωτική ἐπιχειρηματικότητα καί ἕνα ἄλλα ἄμεσο συμφέρον νά μήν πέση πιό κάτω ἀκόμη τό βιοτικό ἐπίπεδο τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ.

Ἐδῶ πρέπει νά σημειωθῆ ὅτι στήν προηγούμενη διεθνῆ κρίση τοῦ 1929 οἱ περισσότερες κυβερνήσεις προσπάθησαν νά τήν πολεμήσουν μέ τόν περιορισμό τῶν δαπανῶν. Ἀπέτυχαν. Ἐκεῖνες πού ἀκολούθησαν τήν πρόταση τοῦ ἀξεπέραστου οἰκονομολόγου Κέϋνς καί καταπιάστηκαν μέ μεγάλα δημόσια ἔργα, ἔβαλαν τίς τράπεζες νά ἀνοίξουν τά θησαυροφυλάκιά τους καί νά δώσουν δάνεια γιά νά χρηματοδοτήσουν τήν ζήτηση, ἐνίκησαν τήν κρίση.

Αὐτοί ἀποτελοῦν ἱστορία, πού μπορεῖ νά διαβάση ὁ καθένας πού ἀνοίγει τά συγγράμματα τῆς θεωρητικῆς οἰκονομικῆς. Τό ὅτι ἡ ἡγεσία τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης δέν ἐφαρμόζει τά διδάγματα τῆς κρίσης τοῦ 1929 ὀφείλεται στήν νεοφιλελεύθερη οἰκονομική φιλοσοφία της. Εὐνοεῖ τό μεγάλο κεφάλαιο καί ἐπιδιώκει τήν ἐξυγίανση τῆς οἰκονομίας μέ τόν περιορισμό τῆς ἀγοραστικῆς δύναμης τῶν λαϊκῶν τάξεων.

Μέ τά δεδομένα τῆς σημερινῆς κατάστασης, σκεφθήκαμε τήν κυβέρνηση τοῦ Καινούργιου Κόμματος νά πλέη προσεκτικά ἀνάμεσα σέ σκόπελους καί σέ ὑφάλους καί νά κάνη ὅταν χρειάζεται ἀπότομη στροφή.

Τό κάλεσμα

Αὐτός πού διάβασε τήν προηγούμενη παράγραφο, πιθανόν νά ἀπόρησε μέ τήν σκέψη ὅτι τό Καινούργιο Κόμμα μποροῦσε ὄχι μόνον νά ἱδρυθῆ, ἀλλά νά ἀποτελέση τήν νέα κυβέρνηση. Δέν ὑπάρχει στόν τόπο αὐτό ἄλλο τέτοιο προηγούμενο. Ἀλλά καί ἡ ἐποχή μας εἶναι ἐντελῶς διαφορετική ἀπό τίς προηγούμενες.

Ὑπάρχει τό ἰντερνέτ, τό ὁποῖο φέρνει, μέ ἕνα μηδαμινό κόστος, σέ ἄμεση ἐπαφή τούς ἀνθρώπους. Σέ μιά στιγμή γίνονται χιλιάδες ἄλλοι, λῆπτες τοῦ μηνύματός σου. Καί αὐτό ἔχει μιά πολλαπλασιαστική ἐνέργεια. Ἡ ἀπαξίωση τῆς τάξης τῶν πολιτευτῶν στήν πλειοψηφία τῆς κοινῆς γνώμης εἶναι δεδομένη. Τό ζήτημα ἦταν νά ἀναπτυχθῆ ἡ θέληση γιά τήν καθοριστική ἀλλαγή.

Τό ΚΣΜ  ἀπευθύνθηκε σέ ὅλες τίς ὁμάδες πού ἔχουν ἐκφράσει παρόμοιες ἐπιδιώξεις μέ τό δικό μας στόχο γιά τό Καινούργιο Κόμμα. Ἔγιναν διάφορες ἐπαφές καί τελικά στίς 4 Φεβρουαρίου μιά δημόσια συνάντηση στήν ὁποίαν προσῆλθαν οἱ ἀντιπρόσωποι ἑνός κόμματος πού ἔχει πάρει τήν ἐπωνυμία ¨Δημοκρατικοί¨, μιᾶς ἄλλης ὁμάδας πού στόχευε στήν ἀνάσταση τοῦ ΚΟΔΗΣΟ, τῶν συνεχιστῶν τῆς ΕΔΗΚ καί φερομένων ὡς ἐκπροσώπων διαφόρων ἄλλων ὁμάδων.

Ἔχοντας λάβει εἰδική ἐντολή ἀπό τό Δ.Σ. τοῦ ΚΣΜ, ὁ συντάκτης τοῦ παρόντος ἔκανα μιά πρόταση προγραμματικῶν στόχων τῆς κοινῆς προσπάθειας καί περιέγραψα τά χαρακτηριστικά τοῦ Καινούργιου Κόμματος, γιά τό ὁποῖο μιλᾶμε.

Κύριο γνώρισμα του νά εἶναι τό ἦθος καί ἡ ἀνιδιοτέλεια πού εἶχαν ἐκεῖνοι πού ἔφτιαξαν τήν Φιλική Ἑταιρεία, ἡ ὁποία ὁδήγησε στήν ἀπελευθέρωση τῆς Ἑλλάδας.

Ἡ πόρτα τοῦ Καινούργιου Κόμματος νά εἶναι ἀνοιχτή σέ ὅλους, πού ἀποδέχονται τίς ἀρχές καί τόν σκοπό του. Κατ’ἀνάγκην ὅμως κλειστή σέ ὅσους ἔχουν ἐκτεθῆ μέ τήν συμμετοχή τους στά ὑφιστάμενα πολιτικά κόμματα, τά ὁποῖα δυσπιστεῖ ὁ ἑλληνικός λαός.

Τό Καινούργιο Κόμμα νά μήν εἶναι μιά ὁμοσπονδία ὁμάδων, πού θά σέρνουν ἡ καθεμία τήν δική της παράδοση, τήν ἐσωτερική της νομιμοφροσύνη κλπ. Τό Καινούργιο Κόμμα νά δημιουργηθῆ ἐκ τῶν κάτω ἐξ ὑπαρχῆς. Οἱ ὁμάδες ἀπό τίς ὁποῖες θά προσέλθουν τά μέλη του νά διατηρήσουν ἐφ’ ὅσον τό θέλουν τήν ἰδιαίτερη ὑπόστασή τους, ἀλλά νά ὑποστηρίζουν τήν προσπάθεια τοῦ Καινούργιου Κόμματος. Σ’αὐτό θά ἔπρεπε νά ἐγγραφοῦμε ὅλοι ὡς ἄτομα καί μέ τήν δέσμευση ὅτι δέν θά ψηφίζουμε σ’αὐτό μέ βάση τίς παλαιές φιλίες μας. Μιά πολύ μικρή ἐπιτροπή, γιά πρακτικούς λόγους, νά βάλη μπροστά τήν διαδικασία τῆς συγκρότησης τοῦ Καινούργιου Κόμματος.

(Ἐδῶ πρέπει νά σημειωθῆ, ὅτι ἡ ἐπωνυμία ¨Καινούργιο Κόμμα¨ ἦταν ἐνδεικτική. Τήν πρότεινε τό ΚΣΜ διότι θεωροῦσε, ὅτι ἐκφράζει περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλο τό αἴτημα μιᾶς ἀνανεωτικῆς πολιτικῆς τῆς χώρας. Ἄν ὑπῆρχε μιά καλλίτερη σκέψη γιά τήν ἐπωνυμία θά τήν δεχόμαστε πρόθυμα.)

Στίς 4 Φεβρουαρίου στήν αἴθουσα πού χρησιμοποιεῖ τό ΚΣΜ τίς Δευτέρες, ὁ Θόδωρος Πολυζωϊδης, ἱδρυτικό μέλος τοῦ ΚΣΜ καί μετέπειτα πρόεδρος τοῦ κόμματος πού λέγεται ¨Δημοκρατικοί¨, ὁ Γιάννης Καρακασίδης, παλαιό στέλεχος τοῦ ΚΟΔΗΣΟ καί πρόεδρος σήμερα μιᾶς ὁμάδας πού ἐπιγράφεται ¨Ἰσχυρή Ἑλλάδα – Δημοκρατικό Κίνημα¨ καί ἐγώ ἐκ μέρους τοῦ ΚΣΜ, δηλώσαμε στό ἀκροατήριο τήν ἀπόφαση τῶν τριῶν αὐτῶν ὀργανώσεων πού ἐκπροσωπούσαμε γιά τήν συγκρότηση τοῦ κόμματος, πού θά ἐπωμιζόταν τήν προσπάθεια νά κάνη τήν χώρα νά σταθῆ ξανά στά πόδια της.

Δυστυχῶς ἐνῶ ἔθεσα πρός συζήτηση τά πρακτικά θέματα πού πρέπει νά ἀντιμετωπίση ἡ ἑνιαία προσπάθειά μας – καί παρότι τούς εἶχα κατατοπίσει γι’αὐτά προηγουμένως – οἱ ἄλλοι συνομιλητές δέν εἶχαν προετοιμαστῆ. Περιορίστηκαν σέ γενικές διακηρύξεις καί στήν ἀφήγηση τῆς προηγούμενης ἱστορίας τῶν ὁμάδων τους. Εἴπαμε λοιπόν νά γίνη μιά νέα συζήτηση στίς 18 Φεβρουαρίου γιά νά μποῦμε ἐπί τῆς οὐσίας.

Στίς 6 Φεβρουαρίου τούς πῆρα στό τηλέφωνο γιά μιά προκαταρκτική συνάντηση τῶν τριῶν. Ἀρνήθηκαν αὐτήν τήν συνάντηση. Ὁ ἕνας εἶπε, ὅτι εἶχε ἐνεργήσει χωρίς νά εἶναι ἐξουσιοδοτημένος καί ἔπρεπε νά λάβη τήν ἐξουσιοδότηση τοῦ διοικητικοῦ συμβουλίου τοῦ κόμματός του. (Δέν μοῦ τηλεφώνησε ἔκτοτε, γιά νά μοῦ πῆ ἔστω τό ¨ὄχι¨.) Ὁ ἄλλος μοῦ ἀπάντησε ὅτι χρειάζεται τήν ἑβδομάδα αὐτή νά συνεννοηθῆ ἐκ νέου μέ τούς δικούς του καί πάντως στίς 18 θά βρισκόταν στό ἐξωτερικό.

Ἡ συγκέντρωση τῆς 18^ης Φεβρουαρίου ἦταν χειρότερη ἀπό τήν προηγούμενη. Ἄτονη ἡ συζήτηση. Μετατέθηκε λοιπόν ἡ διεξαγωγή της γιά τήν Δευτέρα 4 Μαρτίου. Ἀλλά τό βράδυ ἐκεῖνο ὁ Γιῶργος Βερνίκος, ἔξοχος ἀντιστασιακός κατά τῆς Χούντας καί ὑπηρεσιακός ὑπουργός πρίν ἀπό λίγους μῆνες, τόν ὁποῖον εἴχαμε ἐκτιμήσει οἱ περισσότεροι ὡς τόν ἐπικεφαλῆς τοῦ Καινούργιου Κόμματος, ἔλειπε στήν Κωνσταντινούπολη, ὅπου τοῦ εἶχε ζητήσει ὁ πρωθυπουργός νά τόν συνοδεύση στήν ἑλληνοτουρκική συνάντηση.

Εἴχαμε λοιπόν μιά ἀναιμική συζήτηση ἐκεῖνο τό βράδυ καί συμφωνήσαμε νά συνεχισθῆ τήν ἑπόμενη ἡμέρα, τήν Τρίτη 5 Μαρτίου. Σ’αὐτήν κατά πρόσκληση τοῦ Χαράλαμπου Μακρυγιώργου - ὁ ὁποῖος τόν προηγούμενο καιρό πάσχιζε γιά τήν ἀναβίωση τοῦ ΚΟΔΗΣΟ, ἀλλά ὑποστήριζε πλέον τήν δημιουργία νέου κόμματος μέ ἐπικεφαλῆς τόν Γιῶργο Βερνίκο - ἀνέβηκαν στήν ἕδρα τοῦ προεδρείου ὅλοι οἱ ἐκπρόσωποι τῶν ὁμάδων πού προσῆλθαν στήν συγκέντρωση. Ἔγινε ἕνα μικρό χάος. Ὁ Βερνίκος εἶπε πώς δέν μπορεῖ νά παίξη τόν ρόλο ἀρχηγοῦ κόμματος. Ὁ πρόεδρος τοῦ ΚΣΜ, Λέανδρος Σλάβης, προσπάθησε νά ἐξηγήση τήν πρόταση τοῦ ΚΣΜ. Ἡ ὀχλαγωγία δέν τόν ἄφησε νά συνεχίση.

Κατέρρευσε λοιπόν ἡ κοινή προσπάθεια.

Πολλά εἶναι τά δυσάρεστα πού γράφω τώρα. Χρειάστηκε ὅμως αὐτός ὁ ἀπολογισμός γιά νά ξέρουν τί ἔγινε, οἱ πολυάριθμοι φίλοι πού ἐστήριξαν τήν προσπάθεια γιά τό Καινούργιο Κόμμα. 

Τί κάνουμε τώρα

Ὅταν μετά τήν ἔκτακτη Γενική Συνέλευση μας τοῦ Μαϊου στραφήκαμε γιά τήν συγκρότηση τοῦ Καινούργιου Κόμματος στόν κύκλο τῶν ὁμάδων πού διακήρυσσαν παραπλήσια πράγματα μέ μᾶς, συναντήσαμε μεγάλη προθυμία νά μετάσχουν, ἐγκαταλείποντας λάβαρα, ἱεραρχίες καί ἰδιαιτερότητες. Διότι δικαίως εἶχαν καταθορυβηθῆ ἀπό τήν πρόσφατη ἄνοδο τοῦ ἐκλογικοῦ ποσοστοῦ τοῦ Σύριζα, πού ἀποτελεῖ ἕναν πολυδιάστατο κίνδυνο γιά τήν Ἑλλάδα.

Στίς ἐκλογές ὅμως πού ἀκολούθησαν, ἡ δύναμη τοῦ Σύριζα ὑποχώρησε, καί οἱ ὑποψήφιοι συνιδριτές μας στήν συγκρότηση τοῦ Καινούργιου Κόμματος ἄρχισαν πάλι νά προβάλλουν ὁ καθένας τή συνταγή του καί τόν ἑαυτό του.

Νά περιμένουμε, ὅτι θά ἀνακτήσουν τήν προθυμία τους γιά ἕνα Καινούργιο Κόμμα, ἄν στίς μέλλουσες ἐκλογές ὁ Σύριζα μέ τούς Ἀνεξάρτητους Ἕλληνες, μέ τούς ὁποίους ἄρχισε νά συνεργάζεται, στριμώξη τό σημερινό κυβερνητικό σχῆμα; Σέ κάθε περίπτωση, ἐμεῖς τοῦ ΚΣΜ θά ἀκολουθήσουμε τό Καινούργιο Κόμμα ἄν θά εἶναι ὄντως καινούργιο καί ἑνιαῖο. Πολλά τέτοια σχήματα δέν μᾶς λένε τίποτα.

Συνεχίζουμε λοιπόν τίς Δευτέρες μας ὅπως ἔχουν καθιερωθεῖ. Τίς μέν μέ διαλέξεις/συζητήσεις πάνω στήν οἰκονομία, τήν ἱστορία, τά κοινωνικά προβλήματα κλπ κλπ. Τίς δέ γιά Πολιτική Συζήτηση πού θά ἐξετάζει κριτικά τήν ἐπικαιρότητα.