ΛΟΥΚΑΣ ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ: Το συνέδριο της ΓΣΕΕ στην Αλεξανδρούπολη

("Ἐφημερίδα τοῦ Κ.Σ.Μ."/τεῦχος 165/Ἀπρίλιος 2013)

Η οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη, η οποία λαμβάνει μορφή επιδημίας για τις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου, οι αναμε­νόμενες πολιτικές και οικονομικές εξελί­ξεις στην Κύπρο, η συνέχιση των σκληρών πολιτικών λιτότητας στη χώρα μας ευρέ­θησαν στο επίκεντρο των συζητήσεων του πιο κρίσιμου συνεδρίου της ΓΣΕΕ κατά την τελευταία 20ετία.

Το 35ο συνέδριο της ΓΣΕΕ πού πραγμα­τοποιήθηκε στην ακριτική Αλεξανδρού­πολη προφανώς για να αποφύγουν την με­γάλη δημοσιότητα, χαρακτηρίσθηκε από την πλειοψηφία του «Ιστορικό συνέδριο τομής», το οποίο «θα καθορίσει την πορεία των συνδικάτων και θα επαναπροσδιορί­σει τις πολιτικές δράσεις και παρεμβάσεις τους απέναντι στις πολιτικές της Κυβέρνη­σης, της Τρόικας, της Ευρωπαϊκής Ένω­σης και του νεοφιλελευθερισμού που σα­ρώνουν τη χώρα μας και την Ευρώπη». Αξίζει να σημειωθεί ότι στο συνέδριο της ΓΣΕΕ στην Αλεξανδρούπολη συμμετεί­χαν 430 σύνεδροι, εκλεγμένοι έμμεσα από 130 δευτεροβάθμιες ομοσπονδίες και ερ­γατικά κέντρα· ως γνωστόν σύμφωνα με το καταστατικό της ΓΣΕΕ κάθε σύνεδρος αντιπροσωπεύει 1.000 εργαζομένους σε πρωτοβάθμιο επίπεδο. Η μείωση των συνέδρων σε σύγκριση με το προτελευταίο συνέδριο ήταν αισθητή και αυτό οφείλεται στην ανεργία, στις εθελούσιες εξόδους, στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, φαινόμε­να πού έχουν συμβάλει στην μείωση των οργανωμένων στα εργατοϋπαλληλικά σω­ματεία. Η μείωση των συνέδρων κατά 60 μέλη καθώς και των εργαζομένων κατά 50.000 χιλιάδες που δεν συμμετείχαν στις προσυνεδριακές εκλογικές διαδικασίες, δείχνει ότι τα συνέδρια της ΓΣΕΕ τα τελευ­ταία χρόνια δεν εκφράζουν τούς σημερι­νούς συσχετισμούς, όχι μόνο αυτούς πού έχουν διαμορφωθεί στους κλάδους και στην επαγγελματική διάρθρωση των εργα­ζομένων, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας μετά την ψήφιση των Μνημο­νίων, αλλά τους συσχετισμούς έχουν αλλά­ξει στους χώρους που ελέγχονται άμεσα από τις κομματικοσυνδικαλιστικές παρα­τάξεις του ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΚΚΕ. Πρόκει­ται για χώρους του «Ευρύτερου δημόσιου τομέα» των κατασκευαστικών επιχειρήσε­ων, της κλωστοϋφαντουργίας, των εμπο­ροϋπαλλήλων και των επισιτιστικών επαγ­γελμάτων. Όπως έδειξαν τα αποτελέσμα­τα των εκλογών για την ανάδειξη διοικη­τικών οργάνων στην ΓΣΕΕ, οι δύο παρα­τάξεις (ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ) του συνδικαλι­στικού χώρου παρά την συρρίκνωση του δικομματισμού σε εθνικό επίπεδο, διατή­ρησαν την πλειοψηφία παρά τα πλήγματα που εδέχθησαν από τις αποχωρήσεις στε­λεχών τους. Αυτό οφείλεται στους μηχανισμούς ελέγχου στο εργατικό κίνημα που έχουν δημιουργήσει μετά την μεταπολί­τευση αυτές οι παρατάξεις. Οι μηχανισμοί αυτοί προδιαγράφουν την αναπαραγωγή των υπαρχόντων συσχετισμών παρά τις αισθητές απώλειες σε στελεχικό δυναμικό.

Όσον άφορα το άλλοτε κραταιό ΠΑ­ΣΚΕ του ΠΑΣΟΚ, προβεβλημένα στελέχη του έχουν υστέρα από τις τελευταίες βου­λευτικές εκλογές χαλαρώσει ή διακόψει την συνεργασία τους με τα κομματικά όργανα. Η ΠΑΣΚΕ όμως εξακολουθεί να έχει τεράστια αποθέματα δύναμης στις ΔΕΚΟ, όπου κυριαρχούσε κατά τα τελευ­ταία τριάντα χρόνια και στον υπό ιδιωτι­κοποίηση τώρα ευρύτερο δημόσιο τομέα. Έτσι παρά την μείωση του αριθμού των μελών της διατηρεί το προβάδισμα στο συνδικαλιστικό κίνημα. Τα στελέχη τους πού έχουν αποστασιοποιηθεί από το κόμ­μα, δεν παύουν να υποστηρίξουν στην πράξη τους συναδέλφους τους, που τους χαρακτηρίζουν «ηττοπαθείς» και «συμβι­βασμένους με την μνημονιακη πολιτική», και δεν παύουν να υποστηρίζουν σταθε­ρά την τακτική της ΠΑΣΚΕ.

Ρευστή είναι η κατάσταση στη ΔΑΚΕ (ΝΔ). Η συνδικαλιστική κίνηση της συντηρητικής παράταξης τις τελευταίες δεκα­ετίες βελτίωσε αισθητά την θέση της στο χώρο των εργαζομένων, σε ένα χώρο όπου παραδοσιακά η παράταξη αυτή είχε ισχνή παρουσία. Η διαγραφή από τις τάξεις της ΝΔ του ηγετικού στελέχους της ΔΑΚΕ Γ. Μανώλη, λόγω της αντίθεσής του με την φιλομνημονιακή πολιτική της ηγεσίας της ΝΔ, η εκλογή του Ν. Πουπάκη στα έδρανα της Ευρωβουλής, στερεί την ΔΑΚΕ από δύο σημαντικά στελέχη, με καλή παρουσία στα κορυφαία όργανα της ΓΣΕΕ αλλά και με εγγύηση για την συνοχή της παράταξης. Η ΔΑΚΕ του συνεδρίου της Αλεξανδρούπολης παρουσιάσθηκε ενιαία μεν αλλά «τριχοτομημένη». Μία τάση αντιπροσώπευε τα παλαιά της στελέχη, και οι άλλες τις επιρροές «Σαμαρικών» και «Καραμανλικών» και με έναν πρόεδρο, του Ν. Κιουτσούκη, να επιδιώκει να επιτύχει την πολυπόθητη ισορροπία. Το δίλημμα Μνη­μόνιο/Αντιμνημόνιο έχει και στξν παράταξη αυτή τις επιπτώσεις. Η πολυπόθητη συνοχή της ΔΑΚΕ που επιδιώκει ο τομέας συνδικαλιστικού της Ν.Δ. υπό αυτές τις συνθήκες είναι δύσκολος στόχος.

Το ΠΑΜΕ (ΚΚΕ) πού διαθέτει επίσης μια οργανωμένη εκλογική βάση σε επίπε­δο πρωτοβάθμιων κατά κανόνα σωματεί­ων, προσπάθησε να μην ακολουθήσει την ίδια πτωτική τροχιά πού ακολούθησαν τα ποσοστά του ΚΚΕ κατά τις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις όπου ή δύ­ναμη του μειώθηκε κατά το ήμισυ περίπου. Επέτυχε εν πολλοίς τον στόχο του ρί­χνοντας το βάρος της δράσης του με θεμιτά και αθέμιτα μέσα (στημένες διαδικασίες) σε ομοσπονδίες όπου έχει ισχυρή επιρροή (οικοδομικές ομοσπονδίες, ναυ­τεργάτες).

Η Αυτόνομη Παρέμβαση (ΣΥΡΙΖΑ και διάφορα ανένταχτα στελέχη) ήταν η μονα­δική παράταξη που έφυγε κερδισμένη από το συνέδριο. Επέτυχε να σημειώσει κατά τους δύο τελευταίους χρόνους ανοδικά αποτελέσματα σε αρκετούς εργασιακούς χώρους. Αυτό όμως δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι ανέτρεψε τους «προμνημονιακούς» συσχετισμούς στην τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση.

Άλλωστε, όπως υποστηρίζουν στελέχη της παράταξης, επιδίωξη είναι η συγκρό­τηση ενός νέου ενωτικού αγωνιστικού ρεύ­ματος μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα, που στον συντομότερο δυνατό χρόνο θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ανασυγ­κρότησης του. Η Αυτόνομη Παρέμβαση έχει προτείνει, μεταξύ άλλων, το 35ο Συνέ­δριο της ΓΣΕΕ να είναι μεταβατικού χα­ρακτήρα, για ένα χρόνο, και στη συνέχεια να οδηγηθεί η Συνομοσπονδία σε ένα νέο συνέδριο με καθαρά μητρώα και καθολι­κές εκλογές σε όλα τα συνδικάτα για να αντιπροσωπευτεί η πραγματική βούληση των εργαζομένων. Επίσης έχει επαναφέ­ρει την πρόταση της για ενοποίηση των τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώ­σεων ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ, με συγχώνευση δευτεροβάθμιων οργανώσεων, αλλά και την θέσπιση ενός κώδικα δεοντολογίας που θα απαγορεύει η συνδικαλιστική ιδιότητα να συμπίπτει με θέση κυβερνητικής ευθύνης και, τέλος, να μην υπάρχουν αμειβόμενες θέσεις συνδικαλιστών όσον άφορα τη συμμετοχή τους σε διοικητικά συμβούλια και επιτροπές.

Εν ολίγοις, όπως σωστά επεσήμαναν έγκυροι παρατηρητές εργατικών θεμάτων, το τελευταίο συνέδριο της κορυφαίας συν­δικαλιστικής οργάνωσης, αντικατόπτριζε παρά την ρητορική του προμνημονιακή εικόνα της ελληνικής κοινωνίας.